Lunchconcerten Martini-orgel 2011 van start

De kroon op het werk: Stadswapen van Groningen
bovenop het hoofdorgel van de Martinikerk 

Ook in dit zomerseizoen worden er zes Lunchpauzeconcerten, vrijdags op het Schnitger/Ahrend-orgel van de Martinikerk in Groningen gegeven. Dit jaar begint de reeks op vrijdag 1 juli, en dat is eerder dan gebruikelijk, aangezien de concerten nu niet tijdens zes aaneengesloten vrijdagen worden gegeven, maar er een onderbreking is.
De geïnteresseerden, die het eerste concert bezoeken, kunnen het programmaboekje raadplegen voor de preciese data. Wel is het tijdstip van aanvang gelijk gebleven: 12:45 uur. De concerten duren, net als in voorgaande jaren, ongeveer drie kwartier.

Malenka danst, zingt en speelt Van hier naar daar

Op zondag 26 juni (14:00 uur) biedt het Museum De Buitenplaats te Eelde een podium aan een wat grotere groep dan gebruikelijk. Door de variabele ruimte die in de museumzaal beschikbaar is, is hier de mogelijkheid gegeven niet alleen musici individueel of in kleinere groeperingen, maar daarnaast ook dansers te laten optreden, dan wel een combinatie van die beide disciplines.

Blik van bovenaf op Museum De Buitenplaats te Eelde

Met het optreden van Malenka presenteert De Buitenplaats een dergelijk omvangrijk evenement: zo'n twintig jonge danseressen worden begeleid door een ensemble van ervaren muzikanten. Dit ensemble onderscheidt zich van zovele andere doordat het een eigen compositie voorstelt, waarin niet alleen traditionele, folkloristische elementen uit de eigen cultuur zijn opgenomen, maar waarin tevens tal van Oost-Europese aspecten zijn verweven. Dansen van hier naar daar luidt het motto van de voorstelling, die om 14:00 uur 's middags begint. Elk onderdeel van het programma betreft een eigen verhaal; de leden van de groep vertellen dat zelf tijdens hun optreden, dat wordt omschreven als een kleurrijk schouwspel.
De leden van de dansgroep maken de eigen kostuums, waaraan traditionele ontwerpen ten grondslag liggen. De veelzijdigheid van de voorstelling bestaat in zang en dans, alsook in uitsluitend instrumentale bijdragen. De meeste danseressen volgen nog een extra muziek- of balletopleiding aan het Instituut voor Creatieve Ontwikkeling (ICO) te Assen.

KamerFilharmonie Der Aa heeft met één seizoen haar bestaansrecht ruimschoots bewezen

Met het laatste concert ─ van de inmiddels vier ─ waarmee de KamerFilharmonie der Aa het eerste seizoen heeft afgesloten, heeft dit symfonieorkest zijn bestaansrecht opnieuw ruimschoots bewezen.
Ook deze keer werd het programma tweemaal gespeeld. Beide optredens werden overigens op andere locaties gegeven dan de beide voorafgaande concerten. Gezien het programma was De Schalm in Assen, met een beroerde akoestiek en relatief weinig ruimte voor bezoekers, geen optie; daarom was gekozen voor De Tamboer in Hoogeveen, waar ook veel meer stoelen beschikbaar zijn. De locatie in Groningen was ook een andere dan voor de beide voorafgaande concerten van dit seizoen: de grote zaal van De Oosterpoort herbergde deze keer drie à vier keer zoveel bezoekers als tijdens de optredens, eerder dit seizoen, in de Immanuëlkerk. Daar zou het gebouw uit de voegen gebarsten zijn door een uitvoering van de spectaculair-spetterende 'symfonie' van Johan de Meij met, oneerbiedig uitgedrukt, een hoop lawaai.
Daarvoor bood de grote zaal van De Oosterpoort een geschikte entourage. Eerder klonken daar ─ gespeeld door het Noord Nederlands Orkest ─ alle symfonieën van De Meij.

Kamerfilharmonie der Aa met gastdirigent Ivan Meylemans
op 17 juni 2011 in theater De Tamboer te Hoogeveen

The Lord of the Rings
Die Eerste Symfonie van Johan de Meij draagt de titel The Lord of the Rings, hetgeen aangeeft dat het hier om programmamuziek gaat, en voor menigeen duidelijk zal zijn welke de inspiratiebron voor de coimponist moet zijn geweest: het gelijknamige, omvangrijke boek van John Ronald Reuel Tolkien (1892-1973). Dat werd een wereldwijd succes en heeft in de tweede helft van de twintigste eeuw veel schrijvers van fantasy geïnspireerd. Het werd zeer geliefde lectuur, die echter geenszins de kwalificatie literatuur verdient. De meningen, respectievelijk de inzichten, omtrent die verhalen lopen uiteen van ongebreidelde bewondering aan en de ene kant tot complete afwijzing anderzijds. Om hier nu een persoonlijke noot toe te voegen: ik heb me tijdens de eerste dertig pagina's dermate verveeld, nu ongeveer een halve eeuw geleden dat ik het boek terzijde heb gelegd. Opvallend is dat ik vrijwel alleen maar mensen ken die hetzelfde hebben ondergaan.
Daar staat tegenover dat de inhoud nadrukkelijk spectaculair filmisch is, en dat is met de symfonie van Johan de Meij eveneens het geval. Zonder beelden is er echter geen sprake van interessante of boeiende muziek, al moet gezegd dat aan de hand daarvan wel kan worden vastgesteld of een ensemble goed is, en in die zin is het project geslaagd, en dat mag ook worden geconcludeerd uit de overwegend positieve reacties in de zaal en na afloop, al heb ik ook stemmen gehoord, die alleen waardering konden opbrengen voor de beide werken vóór de pauze.


Richard Strauss
Ter opening van het concert werd de Bläserserenade opus 7 uit 1880 van Richard Strauss gespeeld voor dubbele houtblazersbezetting met toegevoegde contrafagot en vier hoorns: dertien spelers in totaal. Het toenmalige Noordelijk Filharmonisch Orkest heeft dat stuk ongeveer een kwart eeuw geleden wel eens op hetzelfde podium ten gehore gebracht.
Het stuk is ontstaan in de gymnasiumtijd van Richard Strauss, die gewoon tijdens de lesuren zat te componeren, en die daarbij doorgaans niet door zijn docenten van werd weerhouden, aangezien die leerkachten zullen hebben herkend dat ze met een geniale jonge student van doen hadden. Een groots werk is het weliswaar niet, maar dat mag men ─ ondanks het feit dat zulks wel voorkomt ─ ook niet verwachten van een zestienjarige zonder conservatoriumopleiding.
Het stuk maakte een charmante indruk, zoals het werd uitgevoerd door die blazers met hun gastdirigent voor dit concert: Ivan Meylemans (40 jaar, assistent-dirigent van het Concertgebouworkest).

Tsjajkovski's Strijkersserenade
Lange tijd is de Strijkersserenade opus 48 van Pjotr Iljitsj Tsjajkovski (1840-1893) uit 1884 een der meest geliefde stukken van het klassieke concertpodium geweest, en werd deze compositie over de gehele aarde gespeeld waar ensembles waren gevestigd of tijdens een tournee optraden. Dat is de beide laatste decennia flink wat minder geworden.
Zelf heb ik de laatste directe uitvoering meegemaakt tijdens een concert in 1975 in De Muzeval te Emmen, waar het indertijd wereldvermaarde kamerorkest van Jean-François Paillard (geboren 1928) een concert gaf. Dat ensemble was er dermate mee 'vergroeid', dat wil zeggen het was zo'n repertoirestuk geworden dat de uivoering niet meer kon boeien, aangezien het al te gelikt overkwam en daardoor geenszins (meer) kon activeren.
De 33 strijkers van de KamerFilharmonie Der Aa onder Ivan Meylemans presenteerde een levendige versie, die helaas steeds werd onderbroken door volstrekt ongepast applaus tussen de delen. [1]
__________
[1] Dit probleem doet zich, helaas, steeds vaker voor, en dat vooral als het publiek niet gewend is om met enige regelmaat concerten te bezoeken. Bij de verschillende studentenorkesten in ons land is dat eveneens het geval, en helemaal als iemand vooraf vraagt om niet tussen de delen te applaudisseren. Men zou zoiets vetgedrukt in het programmaboekje moeten opnemen op een plek die de lezers niet kunnen negeren, behalve als het programmablad niet eens openen. Dan zijn de musici helemaal aan de heidenen overgeleverd, en dat zijn ze genoeg door de maatregelen van onbehoorlijk bestuur door de cultuurbeulen van Neerlands Binnenhof, waar de gekwadrateerde incompetentie heerst, in de eerste plaats waar het onze cultuur betreft.

Een reactie op de bezuigingingen op de orkesten

"Ik ben met stomheid geslagen door de plannen die de minister met de orkesten heeft. Niet alleen verbijsterd ben ik over zijn voornemen met betrekking tot de orkestvoorziening in het noorden van ons land, ook aangaande zijn plannen ten aanzien van de andere regio's. Ik ben heel benieuwd hoe de leden van de Tweede Kamer zullen reageren op de plannen van de minister. . . ."
Dat waren onder veel meer de woorden, die Charles de Wolff in 1987 ─ in die tijd vaste dirigent van het Noordelijk Filharmonisch Orkest (NFO) ─ tegen mij sprak toen ik hem om een reactie vroeg op de voornemens van de toenmalige minister van WVC, Elco Brinkman, bekend werden.
Met het Prediker-woord "Er is niets nieuws onder de zon", kunnen wij weinig meer dan nogmaals signaleren dat machthebbers ─ en niet zelden zijn dat politici ─ de allerslechtste categorie van het zoogdier mens vormt.

KamerFilharmonie Der Aa in Hoogeveen en Stad

Componist Johan de Meij;
foto van diens website

Verrassing in de Herestraat
Verleden zaterdag heeft de in Stad gevestigde KamerFilharmonie Der Aa op originele wijze aandacht gevraagd voor het concert dat de komende dagen ─ vrijdagavond in Hoogeveen, en zondagavond in Groningen ─ op het programma van dat symfonisch ensemble zal prijken.

Wat wordt omschreven als flashmob ─ ook alweer zo'n dwaas Yanken-begrip waarmee onze Nederlandse taal wordt vergiftigd ─, bleek in de praktijk een korte confrontatie van het winkelend publiek met klanken uit de symfonie nr. 1, The Lord of the Rings van de Nederlandse componist Johan de Meij (geboren 1953), gecomponeerd in de jaren 1984-1988 voor harmonieorkest en later bewerkt tot een partituur voor symfonisch ensemble. Die laatste versie zal tweemaal door de KamerFilharmonie Der Aa worden gespeeld.
Aan de kop van de Herestraat stonden de musici van het ensemble in vier instrumentengroepen opgesteld, waardoor de aandacht heel nadrukkelijk op de uitvoerenden en hun verrichtingen werd gericht.

Windkracht
Dat was, vanzelfsprekend, de bedoeling van de organisatoren, die ─ alweer vanzelfsprekend ─ graag willen dat er tussen die talrijke voorbijgangers, welke van lieverlee luisteraars werden, sommigen een stoel zullen gaan bezetten in de grote zaal van het cultuurcentrum De Oosterpoort als de KamerFilharmonie Der Aa daar op zondag 19 juni de gehele symfonie van Johan de Meij zal spelen. Voordien, tot aan de pauze, zullen tijdens datzelfde concert nog twee serenades: die voor Strijkers, in C-groot uit 1880 van Pjotr Iljitsj Tsjakovski (1840-1893); en die voor blazers uit 1884 van Richard Strauss.
Windkracht luidt het motto van het concert dat het ensemble niet alleen genoemde zondag in Groningen ten gehore zal brengen, doch al eerder, op vrijdag 17 juni, in theater De Tamboer te Hoogeveen zal presenteren.

(gast)dirigent Ivan Meylemans; foto overgenomen van diens website

 Gastdirigent

De twee voorafgaande concerten tijdens dit eerste seizoen van de KamerFilharmonie Der Aa werden gegeven onder de bezielende leiding van Joost Smeets. Voor het derde optreden is een gast gecontracteerd: Ivan Meylemans, assistent-dirigent van het Concertgebouworkest.

Der Aa-kerk-middagconcert Luthers Bach Ensemble

Cantates en Motet
Op zaterdag 11 juni brengt het Luthers Bach Ensemble uit onze Stad vier geestelijke werken ten gehore in een middagconcert, dat vanaf 16:30 uur in de Der Aa-kerk zal worden gegeven.
Het concert wordt geopend met twee stukken van de barokmeester naar wie het optredende ensemble zich heeft genoemd: Johann Sebastian Bach (1685-1750); als eerste de Cantate Du Hirte Israel, höre, BWV 104, uit 1724, gevolgd door nog een werk uit dezelfde categorie: Aus tiefer Not schrei ich zu Dir, BWV 38, ook uit 1724.
Deze beide cantates worden, evenals de navolgende twee stukken, gespeeld door het Projectkoor en het Barokorkest van het Luthers Bach Ensemble. De leiding van het totale gebeuren komt uit handen van Tymen Jan Bronda. Vier vocale solisten zijn eveneens van de partij: Esther Ebbinge, sopraan; Lester Lardenoye, altus; Robert Buckland, tenor: David Greco, bas.

Jean-Philippe Rameau;
in 1728 geschilderd door
Jacques André Joseph
Aved (1702-1766)

Rameau en Graupner
Het concert zal worden vervolgd met werken van twee heel directe tijdgenoten van Papa Bach en Telemann: allereerst komt een Motet van de Franse barokmeester Jean-Philippe Rameau (1683-1764) tot klinken: In convertendo Dominus, dat waarschijnlijk reeds vóór 1720 is gecomponeerd.
Afgesloten wordt het concert met de cantate Herr, die Wasserströme erheben sich, één der meer dan veertienhonderd kerkelijke cantates ─ tegenover vierentwintig seculiere ─, die Christoph Graupner (1683-1760) heeft gecomponeerd gedurende bijna een halve eeuw: tussen 1709-1754. De tekst van Luther is te vinden in Psalm 93.
__________
Reserveren van kaarten kan via de bijbehorende service-website of telefonisch; alles daarover is te vinden op de site van het LBE: www.luthersbachensemble.nl

Cultuur en Wetenschap tijdens manifestatie in Stad

In een artikel op onze moedersite Cultuurtempel  hebben we u enige feiten en achtergronden voorgesteld met betrekking tot De Nacht van Kunst en Wetenschap, zoals die zaterdag 4 juni vanaf 20:00 uur in de binnenstad van Groningen zal worden gehouden, en op maar liefst achttien locaties aldaar zal worden gerealiseerd, tot in de nacht op zondag 5 juni.
Over het wetenschappelijke deel is één en ander te vinden in een bijdrage van woensdag 1 juni op onze zustersite Tempel der Wetenschappen.

Logo van de samengestelde Playlist, die steeds zal worden bijgewerkt

In het kader van de kunsten zal een groot deel van de in totaal 237 acts worden uitgevoerd door de formatie Go Back ToThe Zoo, Tim Knol, de Zweedse groep Slagsmalsklubben, het Noord Nederlands Toneel, 3 FM met het 3FM Talent Stage, A Silent Express, Kensington, Club Guy & Roni, het Noord Nederlands Dans Theater en het Pavlov E-Lab. Voor gedetailleerdere informatie zij hier verwezen naar de website van dit Grote Gebeuren in de Martinistad.