Orgelmuziek uit anderhalve eeuw op Martini-orgel

Driemaal Papa Bach
De Tsjechsche organist Jiri Rohel (geboren 1979 te Ostrava), die thans aan het Conservatorium in Groningen studeert bij Theo Jellema (orgel) en Johan Hofman (klavecimbel), presenteert op vrijdag 23 juli tijdens het Tweede Lunchconcert in de Zomerreeks 2010, vijf composities uit een periode van zo'n anderhalve eeuw, waarvan de laatste al meer dan tweeënhalve eeuw geleden werd geschreven.
Ter opening zal de Fantasia in G-groot BWV 572, geschreven vóór 1708 van Johann Sebastian Bach klinken — een repertoirestuk voor menig organist, dat bijna in evenzovele stijlen wordt gespeeld, al is het een door en door Barok-compositie. Het Schnitger/Ahrend-orgel biedt zo'n musicus ruim de gelegenheid zijn kunsten te verklanken. Helaas houdt niet ieder van hen zich aan het door Bach voorgeschreven in het derde gedeelte daarvan.

Jiri Rohel sluit het concert af met eveneens twee stukken van Papa Bach. Eerst klinkt Nun komm der Heiden Heiland (BWV 659 — uit het Orgelbüchlein, Weimar 1713-1717) op de Luther-tekst uit 1524:

Nun komm, der Heiden Heiland,

der Jungfrauen Kind erkannt,

des sich Wunder alle Welt,

Gott solch Geburt ihm bestellt.

De kroon op dit optreden zal worden gezet door de Toccata en Fuga (BWV 538), de Dorische, zo genoemd naar de fuga ervan. Deze werd gecomponeerd tussen 1708 en 1717.

Sweelinck en Froberger

Tussen de drie Bach-composities brengt deze organist nog twee andere werken ten gehore van internationaal befaamde orgelcomponisten. Allereerst de vermaarde Fantasia chromatica van Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621). Johann Jakob Froberger (1616-1667) behoort eveneens tot de canon der grote namen als het om werken voor de Koningin der Instrumenten gaat. Diens suite Auf die Mayerin zal de imposante ruimte van de Martinikerk vrijdagmiddag vullen.

Lunchpauzeconcerten Martini-hoofdorgel van start

Op vrijdag 16 juli wordt het eerste Lunchpauzeconcert van een reeks van zes op het internationaal vermaarde — en volgens steeds meer kenners en liefhebbers: beste — orgel ter wereld, het hoofdorgel van de Martinikerk in Groningen [1], gegeven, zoals gebruikelijk tussen 12:45 uur en ongeveer 13:30 uur. Dit jaar zijn het alleen mannen die op het instrument komen spelen: één Tsjech — Jiri  Rohel— en voor de rest Nederlanders: Peter van der Zwaag, Lukas Jan Schoonbeek, Jochem Schuurman, en Gert Jan Schipper. Vrouwen doen dit jaar weer niet mee, of het moest al zo zijn tijdens het concert van 6 augustus — in het kader van het Peter de Grote Festival — maar dan worden de bespelers pas voorafgaande aan het gebeuren bekendgemaakt.

Naast de grote namen van componisten die veel, iets minder of weinig voor de Koningin der Instrumenten hebben geschreven — Rheinberger, Brahms, Mendelssohn, Reger, J.S. Bach, Sweelinck, Froberger, Weckmann, Böhm, Schumann, en Buxtehude — treffen we een paar namen aan die op dit punt wat minder wereldfaam genieten, maar daarom niet in het vergeetboek hoeven te worden bijgeschreven of anderszins genegeerd. Van twee van de laatste categorie treffen we werk aan, van elk van beiden één stuk, tijdens twee verschillende concerten. Daarbij gaat het om Jan Welmers (geboren 1937), van wie we binnen deze reeks al eens eerder een stuk op dit orgel hebben kunnen beluisteren, en tijdens het laatste concert een werk van de organist van die middag: Gert Jan Schipper (geboren 1975).
De entreeprijs voor elk van de concerten bedraagt slechts één euro.
__________
[1] De Belgische organist Kamiel D'Hooghe noemde het orgel "wellicht het schoonste ter wereld" toen hij in de herfst van 1984, kort na de oplevering van het gerestaureerde instrument, daarop een concert heeft gegeven.
Geïnteresseerden die te ver af wonen, maar toch willen kennisnemen van de kwaliteit van dit instrument, kunnen op de website van de Martinikerk zien welke cd's beschikbaar zijn.
____________
Afbeelding: Hoofdorgel van de Martinikerk in Groningen, getekend door Henk van Homeijer, 1993. (Origineel in bezit van Administratie Martinikerk.)

Zes kunstenaars met projecten bij Galerie Noord

Jong in Groningen
Op zaterdag 3 juli, om 17:00 uur wordt in Galerie Noord, in het rosse hart van de Stad — om precies te zijn in het perceel Nieuwstad 6 — een tentoonstelling geopend met de benaming Jong in Groningen. Daarmee biedt de galerie voor de tweede keer dit jaar — de eerste keer was in het voorjaar — een groepsexpositie van afgestudeerde kunstenaars die aan Academie Minerva te Groningen hebben gestudeerd en sedert die mijlpaal in 2009, nu voor het eerst laten zien wat een jaar beroepsuitoefening heeft opgeleverd. Het gaat daarbij om zes kunstenaars, van wie er twee samenwerken, hetgeen in deze expositie neerkomt op vijf projecten.

Deelnemers
De deelnemende artiesten zijn Dynke Kleefstra en Waalco Elema, Rozemarijn Nelissen en Feike Otto van der Zee, over wie we eerder hebben gepubliceerd op de zustersite Tempel der beeldende kunsten. Het vijfde project is van Jordi Damwichers en Hanny Verheezen.
Deze vijf tonen gezamenlijk een verscheidenheid aan werk dat in een denkbaar moeilijke periode is ontstaan: het eerste beroepsjaar en daarnaast een verslechterende economische situatie, die weinig gevolgen heeft voor die kunstenaars welke een voorkeur genieten van miljonairs, maar die voor allen die in de marge werken — en dat is voor de meesten van hen simpelweg het geval, en geldt tevens als je in zo'n jaar van je productie hebt kunnen bestaan.

Galerie Noord
Het tentoongestelde — tekeningen, schilderijen en ruimtelijk werk — is, naast de dag van de officiële opening van de expositie, te bezichtigen op dinsdag tot en met zaterdag van 13:00 uur tot 17:00 uur, alsmede tijdens elke eerste zondag van de maand. Aangezien de expositie tot en met 5 augustus wordt gehouden, is er in die ruime maand twee keer de gelegenheid om op zondag een kijkje in Galerie Noord te nemen, en op 23 weekdagen.
__________
Afbeelding: Werk van Rozemarijn Nelissen.
_________
Voorbeelden uit het werk van de anderen — van elk één stuk — zijn te zien op de hieronder genoemde websites:

http://gratiskunstencultuur.ning.com/profiles/blogs/galerie-noord-in-groningen

http://heinzwallisch.wordpress.com/2010/07/02/zes-jonge-kunstenaars-tonen-samen-vijf-projecten-bij-galerie-noord-in-groningen/

http://heinzwallisch.multiply.com/journal/item/621/Vijf_kunstprojecten_van_zes_deelnemers_tot_en_met_5_augustus_in_Galerie_Noord_te_Groningen

http://lettersenbeelden2.web-log.nl/mijn_weblog/2010/07/zes-kunstenaars-met-vijf-totaal-verschillende-projecten-bij-galerie-noord.html