vrijdag 22 augustus 2008

Kurt Weill-programma zondagmiddag in Midlaren

In De Barn te Midlaren
Op zondag 24 augustus, in de middag vanaf 15:00 uur, zal het Kurt Weill-programma van zangeres Gea Passies en haar pianist Johanan Havinga — waarover wij de laatste maanden in deze kolommen en in die van onze zustersite Tempel der Toonkunst, onder auspiciën van onze moedersite Cultuurtempel, reeds enige malen hebben bericht — nogmaals worden gegeven. Deze keer in de sfeervolle entourage van De Barn, een verbouwde, Drentse boerderij te Midlaren, waar Marian Kooiman de scepter zwaait. Over deze locatie met veelzijdige mogelijkheden en een tuin met kunstwerken valt meer te zien en te lezen op die site. De Barn is in Midlaren te vinden aan de Tolhuisweg op nummer 41.


Ongetwijfeld zal men tijdens de pauze in het programma even een rondgang kunnen maken om die in door groen en bloemen omgeven kunst eveneens in zich opnemen. Op die manier hebben de luisteraars de mogelijkheid om meer dan alleen de honger naar muziek te stillen, en op die manier zelf actief een multiculturele middag te creëren — om dat veel, niet zelden te onpas, gebruikte woord nu eens in een ietwat andere context te presenteren en er een nadrukkelijk artistiek tintje aan te verlenen.
Begin deze week had de breed besnorde weerman van RTV Noord, Jaap Nienhuis, een relatief warm en droog, maar in ieder geval een aangenaam weekeinde beloofd — dat onder meer geschikt zou zijn om in de open lucht naar muziek te luisteren — maar deze aankondiging trok hij kort daarna weer in. Het zal er dan ook wel op neerkomen dat het optreden van de beide gepassioneerde Kurt Weill-representanten in en uit onze contreien thans in de fraaie en rustgevende binnenruimte zal worden gerealiseerd. En mocht de dikwijls toch zo onberekenbare Pluvius een reeks zondagse, cultuurminnenden gunstig gezind zijn, dan zal waarschijnlijk een openluchtconcert alsnog tot de mogelijkheden behoren.
Aanstaande woensdag 27 augustus zal het bereisde duo het Kurt Weill-programma, 's avonds vanaf 19:30 uur, in het Museum De 5000 Morgen te Hoogeveen voorstellen.

Afbeeldingen
1. De binnenruimte van De Barn te Midlaren.
2. Korte concentratie van het in deze kolommen inmiddels wijd en zijd bekende duo.

donderdag 14 augustus 2008

Hoedt u voor dumpprijzen en zogenaamde korting

In een winkel waar sedert enkele weken boeken tegen — ware dan wel vermeende — dumpprijzen worden verkocht, staat op diverse rekken, respectievelijk kasten, dat er 40% korting op de prijs zal worden gegeven. Dat betekent simpelweg dat degene, die verantwoordelijk is voor het plaatsen van deze mededeling, gehouden is op de uit de bewuste rekken en/of kasten afkomstige boeken die aangekondigde korting ook te verlenen.

40 % Korting op de prijs


Diverse boeken vermeldden echter geen prijs. Bij navraag werd medegedeeld dat die boeken zonder prijs alle twee euro zouden kosten. Dat kon echter niet, aangezien er boeken bij waren met de prijs van 1 euro en 1 euro vijfentwintig. Die mochten dan wel voor de in het boek vermelde prijs.
"Minus die veertig procent," wees ik de als verkoopmedewerker fungerende persoon achter de toonbank terecht.
"Nee, dat geldt voor die boeken niet," werd geriposteerd.
"Dat is dan oplichting. Als er op het rek staat 40% korting, dan dient die te worden gegeven."
Zo simpel is dat.
Nog een geluk dat ik al enkele boeken had.
Ergo: Hoedt u voor lokbrood en onzedelijke praktijken!

dinsdag 12 augustus 2008

Vrijdag 15 augustus — Laatste zomer-lunchconcert op het onvolprezen Schnitger/Ahrend-orgel

Ongekend succes
Tijdens het vijfde concert in de serie van zes zomerlunchconcerten — op het schitterende instrument aan de westelijke muur van onze Martinikerk, tegen de toren aan — werd opnieuw het aantal van 200 toehoorders gescoord. Dat is een ongekende weelde voor de organisatoren. Het werd ook allengs duidelijker dat dit in diverse groepjes aanwezigen hèt gesprek van het uur was, die laatste vrijdagen. Als deze trend aanhoudt, zou dat een mooie kroon op het werk van vele jaren zijn. Maar nog mooier, succesvoller — en derhalve tevens bevredigender — zou het zijn als alle bezoekers van deze reeks ook het volgende seizoen nog weten hoe veelzijdig dat prachtorgel is, en daarom ook dan weer acte de présence zullen geven, het liefst nog met flink wat extra opgetrommelde bekenden.
De afgelopen vrijdag traden zes organisten op van de ruim tachtig studenten, die de masterclasses van Theo Jellema en Edwin Wiersing aan het Conservatorium hier ter stede volgden, en deze zes was het vergund het unieke Schnitger/Ahrend-orgel te bespelen, dat zelfs nog stemmenmateriaal bevat uit de tijd van de initiator, de humanist Roelof Huesman uit Baflo, die internationale vermaardheid heeft gekregen als Rudolphus Agricola. Van, en tevens voor, hem is een gedenksteen aangebracht naast het orgel in de muur van de kerk.
Conservatoriumdirecteur Chris Fictoor sprak namens het Peter de Grote Festival en alle andere organisatoren het publiek ook toe, in het Nederlands en tevens in bijna echt Duits. Terecht heeft hij erop gewezen dat dit aloude orgel eveneens geschikt is voor het uitvoeren van stukken uit de Romantiek en zelfs voor bepaalde hypermoderne, 20ste/21ste eeuwse werken. Dat kregen we in een adembenemende presentatie van de Chaconne van de Finse componist Aulis Sallinen [1] te horen, door de Belgische deelneemster Sarah Copriau. Indien applaus een betrouwbare graadmeter is — en in deze context is dat wel zeer waarschijnlijk — heeft ook het publiek dat stuk bijzonder gewaardeerd. De breedte- en dieptewerking van het orgel die hier werden gerealiseerd via een weloverwogen registratie vraagt naar een herhaling. Deze zomer kan dat niet meer, maar misschien kunnen de dames van het kantoor van de Stichting Martinikerk hun invloed aanwenden dit werk op het jaarlijke Sint Martinus-concert opnieuw te programmeren, want dan kunnen er nog veel meer mensen kennis van nemen, aangezien daar altijd vele honderden luisteraars op af komen.
Al eerder — ruim twee decennia geleden — had Charles de Wolff een intrigerend werk van György Ligeti op het programma gezet toen hij een avondconcert in de zomer verzorgde. Mijn vraag vooraf aan hem aangaande de geschiktheid van het orgel werd met een volmondige bevestiging gepareerd en de man kreeg gelijk. Het leek wel of het onvolprezen instrument een extra stereofonische installatie tussen de registers had geplaatst. Het is fascinerend dat dit orgel zoveel meer mogelijkheden biedt dan diverse andere — overigens eveneens voortreffelijke — instrumenten uit diezelfde periode.

Laatste concert, vrijdag 15 augustus
De meest dominante van al die orgelcomponisten, Johann Sebastian Bach (1685-1750) — die er, in een verhaal van Belcampo, met zijn spel zelfs voor zou hebben gezorgd dat de toren van de Der Aa-kerk is ingestort — is zowel met het openingswerk als met de slotcompositie eveneens op het laatste concert in deze vrijdagse reeks aanwezig. Daar tussenin worden nog vier andere stukken gespeeld: twee van de inmiddels voor vaste bezoekers van orgelconcerten in onze regio klassieke grootmeesters Dietrich Buxtehude (1637-1707) en Johann Pachelbel (1653-1706), en nog één van de laatste weken al tweemaal opgedoken Felix Mendelssohn (1809-1847). Van de niet zo vaak op programma's van dit kaliber voorkomende, en ook niet zoveel voor de Konigin der Instrumenten gecomponeerd hebbende Johannes Brahms (1833-1897) — het geheel past op één compact disc — zullen Herzlich tut mich verlangen en Herzlich tut mich erfreuen worden uitgevoerd. Dat zijn het negende en tiende van elf koraalvoorspelen, die Brahms tegen het einde van zijn leven, in en/of omstreeks 1896, heeft gecomponeerd, en die het opusnummer 122 dragen. In 1902 zijn ze in druk gepubliceerd.
Organiste van het laatste concert in de reeks is de in Moskou geboren Russische Katrin Abakumova (spreek: Abakoemova). Zij studeert nu nog in de hoofdstad van Rusland aan het Gnesin Conservatorium, alsmede aan de Groningse muziekacademie.
__________

[1] Het programmavel van het Peter de Grote Festival meldde dat de Fin Aulis Sallinen in 1970 zou zijn geboren. Enig speurwerk leverde overigens consequent het geboortejaar 1935 op. Zijn oeuvrelijst bewijst echter dat de Chaconne, die het opusnummer 23 draagt en een duur van exact zeven minuten heeft, in 1970 is gecomponeerd.
Iets meer informatie van de zijde van muziekuitgevers dan wel impresariaten, welke via zo'n infovel aan het publiek kan worden doorgegeven, is altijd welkom. Nu blijft het vooral giswerk.
____________
Afbeeldingen
1. De internationaal befaamde humanist Rudolphus Agricola (1443 of 1444 — 1485).
2. De in 1935 geboren Finse componist Aulis Sallinen. Foto: Maarit Kytöharju/Finnish Music Information Centre.
3. De componist Johannes Brahms. Tekening van Jarko Aikens, Groningen, 1984. (Archief Heinz Wallisch, tevens ©.)

maandag 11 augustus 2008

Gedichten van Hans Bauer — somtijds in pakkend, maatschappijkritisch, beseffend-realistisch proza

Letterlievend
Onder verwijzing naar eerdere berichtgeving elders over de dichtende boekanier Hans Bauer, die het ondermaanse tranendal bevolkt en die voornamelijk met Beweegredenen voortploetert in de 'jongste stad' van ons land — dit vanwege de inmiddels bijna vijftigduizend studenten die in de Noordelijke Metropool, echter zonder metro en zonder pool, simpelweg door hun aanwezigheid de gemiddelde leeftijd nadrukkelijk omlaag halen dan wel brengen —, met name in onze binnenstad en de zogeheten schil daaromheen, besteden wij op deze zustersite van de Tempel der Letteren nogmaals aandacht aan dit rijk met lettergoederen gezegende wezen uit en in de wereld van het boek. Het ligt voor de hand dat wij u niet zullen vergasten op dezelfde poëtische uitingen als enige maanden geleden, ook al is de gemiddelde belangstelling voor deze Stadscultuursite een andere dan die voor dezelfde uiting welke zich beperkt tot de letteren, al moet u eveneens dan het begrip beperkt met een beperkte hoeveelheid zout indrinken, want deze, uw cultuursite wordt gelezen door lieden van Anchorage tot Vladivostok, alsmede tussen de polen. Welke overigens niets te maken hebben met twee vertegenwoordigers uit de bevolking van het — in uiterst duistere tijden door de beide gruwel-incarnaties van het Gespuisbeest uit de Afgrond, te weten A. Hitler en J. Stalin, verscheurend-verdeelde en daarmede vernietigde — land tussen de beide toenmalige grootmachten van de voornoemde, vleesgeworden opperhoofden der onmenselijke destructiviteit. Doch laten wij ons thans beperken tot de wandelende en peddelende, alsmede lustig uit — veelal eigen — dichtwerken citerende Hans Bauer.

Prozaïsch
Niet zelden — zo vertelden wij u reeds eerder — kan een spontane tekstingeving van Hans Bauer berekenend eindigen: de woorden moeten passen en als het kan, diep ingeslagen [1] blijven hangen, opdat de wijsheid in die woorden ook bij de niet zo directe minnaars der poëzie een begeleidende functie op tevens hun levensreis zal kunnen innemen. Soms leidt zulks tot sterke bondigheid, zoals in

Familieverdriet

Triest sprak de gaai
"Ik kraai"

(Vertaalt u dat maar eens in het Latijn;
dan kunnen ook wij nog even lachen)

Ons rest na zulks niets anders meer dan de passende Zeeuws meisje uitdrukking — "Geen cent teveel"— over te nemen in de variant: Geen Woord Teveel. "Korter dan Gorter" noemt onze heer Bauer dergelijke poëtisch gecomprimeerde feitelijkheden.
Zoiets zou weliswaar eventueel kunnen leiden tot duizelingwekkende gedachte(n)kronkels, doch aan de andere kant moet men de zonzijde ervan niet aan de aandacht laten ontsnappen, want hoe eenvoudig is het niet zulke poëzie uit het hoofd te leren? Men moet wel met een schedelinhoud in verregaande staat van ontbinding verkeren indien men niet, na achtentwintig keer van het blad te hebben geciteerd, het waagstuk kan ondernemen dit eens met vaste hand uit de losse pols ten beste te geven. En gelooft u mij, als dat lukt, voelt u zich warm worden van binnen, gaat u zich trots voelen dat ook u verzen kent en kunt (re)citeren, en zal het verlangen naar meer — van een druppelend beekje via de licht maalstromende rivier tot en met een oeverloze oceaan van kolkende hartstocht naar meer schoonheid in poëzie — steeds groter worden. Dan snijdt het culturele mes meteen aan meerdere kanten: niet alleen heeft de Bauer-dichter dan het gevoel dat zijn parochie groeit, maar heeft u zelf er ook voordeel bij, aangezien uw grijze cellen actief blijven en dit op termijn wellicht een gunstige invloed zou kunnen hebben op het culturele besef van steeds meer mensen, ja wellicht kunt u er dan nog, zij het via omwegen en minotaurische labyrinten, zelfs in slagen dat, zonder slagen en stoten, eindelijk de Berlijnse Muur zal vallen. Een volkomen dolgedraaide flutacteur van een pratende auto-televisieserie — die zich ook heel dikwijls heeft verstout als schreeuwerig type met een microfoon te zwaaien en dan iets uit te kramen dat als liedje of zelfs song wordt gekwalificeerd — meent zelfs dat één van zijn nummers ervoor heeft gezorgd dat die Muur al is gevallen, maar ondanks het vele leven dat hij tijdens die daad heeft gemaakt, is dat niet het geval. Wellicht dat vereende kunstenaarskrachten binnen ons halfrond dat thans alsnog kunnen bewerkstelligen.

Spel(l)en met Taal

Error

De heroine
was een held
dus Ine werd

niet meer vermeld

* * * * *

Hinkstap

Over de plat-
en longitude
leert men op
de volksuni- en
diversiteit is
varia en
allerhande assorti


U leest het nu zelf: de sprong die op de hinkende stap volgt is reeds ingebouwd, en daar verraadt zich weer de ware poëet, die onnodige dwaalwegen veracht en tegelijk het omvangrijk-langdradige van een Homeros mijdt, doch dat vanwege de hedendaagse tijd. Beschreef die oud-Griekse hexameter-producent en tal van rapsoden inspirerende grootheid — sommigen zien hem als de voorloper van onze huidige, veelal zenuwbeschadiging veroorzakende rappers — twintig jaar van het leven en lijden van een Griekse held en slimheidsrecordhouder, Hans Bauer mijdt de hedendaagse heldin van het snuifmeel evenmin als de jonge student uit den volke, die nog bij kennis moet komen en tot kennis moet geraken. Dat vereist weliswaar de vaak gepropageerde veelzijdigheid, doch die hersenploegende, taalspellende en -spelende man komt zulks daverend simpel uit de vingers, en wel heel letterlijk, want een typemachine gebruikt hij niet. Alles schrijft hij met een potlood van milde hardheidsgraad of met een ander schrijfinstrument dat rolt als een bal en een merkbare punt zet daar waar dat nodig is.

Realistisch besef
Een andere kant van die Hans Bauer komt tot uiting in schrijfsels die weliswaar nog de sporen dragen van klassieke poëzie doch — reeds de experimentele fase voorbij — prozaïsch aandoen, ook al is daaraan een weloverwogen, nuchter denkproces voorafgegaan. U en ook al de uwen mogen wij simpelweg niet onthouden Bauers veelomvattende

Toekomstvisie

Binnenkort heten
chiquita's weer Fyffes
Het centrum voor werk
en inkomen heet weer

gewoon gewestelijk arbeidsbureau.
De milieudienst wordt
gemeentereiniging.
Alle politici worden
aangesloten op een leugendetector.
Vuurtorenwachter, molenaar,
beiaardier en klokkenluider:
de meest gekozen beroepen.
Witte boordencriminelen
worden opgesloten in Bolsward.
Friesland heeft van alle
provincies de meeste inwoners.
Files in de randstad
zijn dan gelukkig voorbij.




Gezien het feit dat deze dichterlijke presentatie van een omgekeerde wereld in een klein land enig nadenken van een iegelijk vereist, zullen wij op dit moment niet verder uw aandacht vragen voor het poëtische hartenbloed van Hans Bauer — dat het dito van alle klaver, ruiten en schoppen in de schaduw stelt —, en laten wij u met vree, echter niet zonder de vertroosting, respectievelijk het uiterst serieus te nemen dreigement, dat u van Hanseatisch voortploegende Letteren-Bouwer nog wel meer zult vernemen op deze, dan wel via een geaffilieerde cultuursite, die geen andere scepter kent dan die uwer correspondent van redelijk tot zeer nabij.
Moge de eeuwige zegen van de protagonisten uit Herenleed uw pad verlichten tot ver in het Hiernamaals. Het is de meest oprechte wens ooit kond gedaan aan alle lezers ineens.
____________

[1]
Vgl. het Bijbelboek Ecclesiastes (De Prediker) Hoofdstuk 12, vers 11: de woorden der wijzen zijn gelijk nagelen, "diep ingeslagen". Zie tevens onze bijdrage over dat Prediker-hoofdstuk op onze zustersite Tempel der Wijze Woorden.
____________
Afbeeldingen
1. De lyrische boekanier Hans Bauer.
2. De Noordpool bezien vanuit kritische afstand.
3. Garrulus glandarius, i.e. Gaai.
4. Labyrint met Minotaurus.
5. Romeinse voorstelling van de antiek-Griekse bard Homeros.
6. Kermis te Bolsward anno ooit, van een geheel ander kaliber, hier zonder de vele toekomst-visite uit de dito visie in het prachtpoëem van de eerbiedwaardige stedeling Hans Bauer, die overigens niet in der nieuwste studenten Keiweek zal optreden, en dat is een weglating zonder weerga.
7. Ontsluierende — voor een enkeling wellicht toch ontluisterende — toevoeging van een toekomst-schrikbeeld in Hans' schrift.

vrijdag 8 augustus 2008

Kurt Weill-programma zondagmiddag in Zuidwolde

Stembanden en klaviertoetsen in harmonie
Op zondag 10 augustus, 's middags om drie uur, geven zangeres Gea Passies en pianist Johanan Havinga een complete of gedeeltelijke reprise van het 'Kurt Weill-programma' [1] dat beiden eerder dit jaar op diverse locaties in het Noorden van ons land hebben gegeven. Het optreden zal plaatshebben bij Moeke Vaatstra, een café in Zuidwolde [2], onder de rook van Groningen. Gea Passies schreef dat het de bedoeling is, dit optreden zondag op het terras van genoemde horecabedrijf te verzorgen, doch daarvoor zullen de weergoden het tweetal èn de bezoekers van het café gunstig gezind moeten zijn, en zou de Hoge Heer Pluvius zich tijdelijk moeten terugtrekken, doch helaas hebben wij stervelingen — de aardse en tevens de onaardige — geen fluit te vertellen en weten wij waarachtig van toeten noch blazen als het om het weer van de komende dagen gaat. Van toetsen daarentegen — zwarte en witte — en tevens van pedalen — in dit geval waarschijnlijk messingkleurige — weet pianist Johanan Havinga het nodige en hij beseft dan ook maar al te goed dat het hier geen kwestie van peddelen wordt om het gewenste resultaat te bereiken. En de gepassioneerde Gea, die hij zal begeleiden, weet op haar beurt hoe zij met lucht in de daarvoor bestemde pijpen en holtes moet omgaan — nee, dit is geen betoog over de Koningin der Instrumenten: het orgel — maar over de lichaamsluchtpijpen van het zoogdier dat het oudste van alle muziekinstrumenten herbergt: de menselijke stem.
Wordt het toch nog gezellig, en beslist geen Herenleed.
__________

[1] Voor meer gegevens — met bijbehorende cijfers en letters — over het programma verwijzen we naar het op deze site eerder geplaatste artikel naar aanleiding van het concert in Huize Eem aan het Hoge der Aa in Stad op zondag 6 april 2008.
[2] Dat eetcafé is gevestigd Boterdiep Westzijde 245 in Zuidwolde.

Afbeeldingen
1. Logo van het eetcafé te Zuidwolde, alwaar komende zondag tevens cultuur te consumeren valt.
2. Gepassioneerd zingend Damesmeisje Gea Passies met haar bloedeigen toetsenist-pedaliter Johanan Havinga.

vrijdag 1 augustus 2008

Johann Ludwig Bach in plaats van Neef Johann Sebastian tijdens Luchconcert op Martini-orgel

Schijn bedriegt
Hoewel de vierde presentatie in de huidige zomerreeks met vrijdagse Lunchconcerten, afgelopen middag, op het onvolprezen orgel in de Martinikerk niet zoveel belangstelling scheen te trekken als de drie voorafgaande optredens dit jaar, gedurende de middagpauze van de drie afgelopen vrijdagen — met een gemiddelde van boven de honderd bezoekers, hetgeen al een bijzonderheid is — bleek weer eens dat schijn zeer nadrukkelijk kan bedriegen. Om even voor half één, zo'n kwartier voor aanvang van het concert, zaten er precies zeven bezoekers verspreid over de tegenover het orgel opgestelde rijen stoelen, maar toen het concert begon, was het aantal van tweehonderd bereikt. Van enkele zijden hoorde ik dat er op een landelijke radiozender flink wat aandacht aan was besteed, en ook de berichtigeving in regionale printmedia zal zeker hebben bijgedragen tot dit succes. Hopelijk houdt het aan, want het initiatief en het instrument, alsmede de bespelers ervan, zijn deze aandacht zeker waard.

Wijzigingen in programma
In het programmaboekje stond de Suite in G in een transcriptie voor orgel aangekondigd als van de, waarschijnlijk inmiddels zelfs tevens interplanetair, bekende Papa Johann Sebastian Bach (1685-1750), doch deze bleek afkomstig te zijn uit de koker van diens achterneef, Johann Ludwig Bach (1677-1731). Daarnaast had de Japanse organiste Hiroko Inoue de aangekondigde Sonate nr. 2 van Mendelssohn, die als laatste werk op de rol voorkwam, vervangen door een extra stuk van de grote Bach: Praeludium und Fuge a-moll, en een ander orgelwerk van Felix Mendelssohn, eveneens een Praeludium und Fuge daarvoor als derde van de thans vijf, in plaats van vier gemelde, stukken uit te voeren.

Concert volgende week
Het komende concert, van vrijdag 8 augustus, zal worden verzorgd door enkele van de tien studenten die dit jaar in het kader van de mastersclasses aan het Conservatorium te Groningen te geven door Theo Jellema en Edwin Wiersinga.
Deelnemers en uit te voeren werken zullen die vrijdag op een inlegvel voor het programmaboekje worden verstrekt.
__________
Afbeelding: Johann Ludwig Bach.