woensdag 29 juli 2009

Jochem Schuurman geeft Lunchpauzeconcert op Martini-hoofdorgel met onder anderen Pasquini

Het is niet de eerste keer dat de nu twintigjarige Jochem Schuurman — organist van de Gereformeerde Kerk De Hoeksteen te Drachten en repetitor van het Toonkunstkoor Frisia Cantat in diezelfde stad — zijn kunsten mag verklanken op het hoofdorgel van de Martinikerk in Stad. Zes composities staan op het programma, waarvan drie uit de ganzenveer van Johann Sebastian Bach stammen, twee daarvan besluiten het concert. Tussen de Bach-stukken in zal de Vierde Sonate in Bes-groot (van 2 januari 1845) van Felix Mendelssohn ten gehore worden gebracht, die dit jaar twee eeuwen geleden werd geboren, en die in 2009 allerwegen wordt herdacht, zij het minder dan zijn beide voorgangers Georg Friedrich Händel (1685-1759) en Joseph Haydn (1732-1809), aan wie dit jaar ook wereldwijd flink wat aandacht wordt besteed.


De naam Nikolaus Bruhns (1665-1697) zijn we — niet alleen maar ook — in verband met het Martini-orgel meer dan eens tegengekomen. Jochem Schuurman opent zijn voordracht met diens Praeludium in e-klein. Als tweede werk van dit concert staan de Variazioni Capricciose van Bernardo Pasquini (1637-1710) op het programma, en dat is een naam waarmee de concertgangers heel wat minder vaak worden geconfronteerd. Een portret van deze Italiaanse componist en enkele details met betrekking tot leven en werk kunt u lezen als u hier klikt.
__________
Afbeelding: Orgel Martinikerk Groningen. Bekroning Zuidertoren, Filosofia 1542.
Met dank aan Elly Kooiman; veel meer illustraties van orgels in deze kerk en elders zijn te vinden op http://ellykooiman.com/

dinsdag 28 juli 2009

Groninger Fongers Fietsen staan 'r nog gekleurd op


In de etalage van Kunst- en Boekhandel Prentwerk in de Oude Kijk in 't Jatstraat van Stad neemt de ingelijste affiche uit 1915 bijkans de gehele achterwand van de langs één zijde schuin naar binnen lopende etalageruimte in beslag. Het is een befaamd stukje reclamekunst van F.G. Schlette, die een beroemdheid is geworden binnen het kader van dit, zich allengs meer ontwikkeld hebbende, onderdeel der beeldende kunsten.
Het stuk blijkt wel een blikvanger. Mensen die reeds voorbij gelopen waren, keren terug, sommigen vereeuwigen het bewuste object snel met behulp van een digitale camera, anderen komen er vragen over stellen. Eigenlijk is het verbazingwekkend dat deze prent op Japans papier nog niet is verkocht, maar waarom dat zo is — aangevuld met diverse andere details omtrent de prent en de oorsprong daarvan: Fongers Fietsenzaak — kunt u vinden in mijn eerdere bijdrage op de fin de siècle website All art is quite useless van Rond1900.nl.

maandag 27 juli 2009

Jacques van Oortmerssen op hoofdorgel Martini

Thema en variaties
Op woensdag 29 juli — 's avonds vanaf 20:00 uur speelt de veelvuldig geprezen orgelist en orgeldocent Jacques van Oortmerssen op het hoofdorgel van de Martinikerk in de zomerserie Avondtmusyck. Deze Nederlandse musicus, die al op zeer jonge leeftijd hoofdvakdocent aan het Amsterdams Conservatorium werd — en sedertdien flink wat gastcolleges heeft gegeven op tal van plaatsen op het ondermaanse —, bezette in het academische jaar 1993/94 de leerstoel orgelstudies aan de Universiteit van Oxford. Hij speelt op veel orgels in tal van landen ter wereld, en verder zijn er zo'n 50 compact discs verschenen waarop hij eveneens van zijn veelzijdigheid getuigt. Opvallend veel belangstelling wereldwijd ondervindt zijn integrale opname van het werk van Papa Bach.


In Groningen speelt hij werken van Dietrich Buxtehude (1637-1707), van Heinrich Scheidemann (1596-1663), van Johann Ludwig Krebs (1713-1780), en — nu wordt herdacht dat hij tweehonderd jaar geleden werd geboren — tevens van Felix Mendelssohn Bartholdy (1809-1847). Van hem staan zelfs twee stukken op het programma, dat zal worden afgesloten met drie composities van Johann Sebastian Bach (1685-1750).
__________
Afbeelding: Orgel Martinikerk Groningen. Bekroning Noordertoren, Geometria 1542.
Met dank aan Elly Kooiman; veel meer illustraties zijn te vinden op http://ellykooiman.com/

donderdag 23 juli 2009

Tweede Martini-Lunchconcert door Ji-Hyun Park

Driemaal Papa Bach, drie maal een Nederlander
Vrijdag 24 juli wordt het tweede Lunchpauzeconcert op het hoofdorgel van de Martinikerk in Groningen gerealiseerd: vanaf 12:45 uur. De voordracht wordt deze keer gegeven door de Zuid-Koreaanse Ji-Hyun Park, die in 1974 in Seoul, de hoofdstad van haar geboorteland, ter wereld kwam. Ze heeft haar bachelor-examen afgelegd in Hamburg bij Wolfgang Zerer, en haar master-examen te Leipzig bij Stefan Nusser. Met Wolfgang Zerer is ze naar Groningen gekomen om hier bij hem en bij Theo Jellema aan het Conservatorium nog verder te studeren.
Op het programma staan ditmaal zes werken, waarvan drie werden gecomponeerd door Johann Sebastian Bach (1685-1750): twee daarvan aan het begin van het concert. Daar tussenin komen, achtereen, drie Nederlanders uit verschillende perioden aan bod: Anthonie van Noordt (1620-1675) met de Fantasia in d. Van de tweede Nederlander op dit Groningse kerk-lunchpauzeuurtje, Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621), zal Est-ce Mars worden uitgevoerd, waarna een op Bach senior geïnspireerd stuk van Anthon van der Horst (1899-1965) — de Variazioni sopra la sinfonia della cantata 'Christ lag in Todesbanden' di Bach — het aandeel van eigen bodem afsluit. Wat is er passender dan het concert te besluiten met een stuk van diezelfde Papa Bach: de Fantasia et Fuga BWV 537.

dinsdag 21 juli 2009

Gustav Leonhardt op Martini-hoofdorgel in Stad

Op woensdag 22 juli wordt alweer het vierde optreden in de reeks Concerten van de Stichting Avondtmusyck op het hoofdorgel van de Martinikerk in de Stad Groningen gegeven. Deze keer betreft het een optreden van Gustav Leonhardt, internationaal vermaard klavecinist, dirigent en organist, die veel bekendheid heeft verworven met zijn recitals in de jaren zestig waarbij hij steevast een Bach-pruik droeg.
Het concert begint, zoals alle andere in die serie, om 20:00 uur. Op het programma staan twee composities van Heinrich Scheidemann (1595-1663), twee van een anonieme Nederlander, dan drie van de in Mechelen geboren Abraham van den Kerkhoven (ca. 1618-1701), gevolgd door in totaal drie werken van Georg Muffat (1653-1704), welke worden afgewisseld door twee van diens tijdgenoot Henry Purcell (1659-1695), die dit jaar drie en een halve eeuw geleden werd geboren en daarom dit jaar wat meer in de schijnwerpers staat op operabühne en concertpodium — en in dit kader dus eveneens in de kerk — dan anders.

vrijdag 17 juli 2009

Pieter Pilon speelt in Pelstergasthuiskerk

Lunchconcert
Op zaterdag 18 juli, tussen 12:30 uur en 13:15 uur, geeft Pieter Pilon een concert op het befaamde Schnitgerorgel (1693/1712) van de Heilige Geest Kapel in de Pelsterstraat te Groningen. Hij speelt werken van onder anderen Dietrich Buxtehude (1637-1707) en Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791). In het gedenkjaar van enkele muzikale grootheden uit de geschiedenis ontbreken twee daarvan niet met een orgelwerk tijdens deze voordracht: Georg Friedrich Händel, die in hetzelfde jaar (1685) werd geboren als zijn grootste barok-collega Papa Bach, welke hij echter bijna negen jaar overleefde: Händel stierf op 14 april 1759. Een halve eeuw later, op 31 mei 1809 is Joseph Haydn gestorven, die in 1732 was geboren en tijdens zijn leven eveneens composities voor de Koningin der Instrumenten heeft geschreven. Ook van hem zal een compositie worden voorgesteld.
Foto's van het kerkgebouw en van het instrument zijn te vinden door hier te klikken. Op de bewuste site, orgel.edskes.net kunt u van tal van kerken en orgels afbeeldingen vinden.

woensdag 15 juli 2009

Wiskundig gedicht van stedelijk poëet Hans Bauer

GELUKKIG

Wiskunde trouwt
met politiek
Het leidt tot
vreemde retoriek

Want door verbreding
van de lengte
Ontstaat er een
vrij ruime engte

En door een
extra ronde ronding
Ontstaat er een
elliptisch onding

Dan vindt plots
de scheiding plaats
En rijdt het ijs
weer op de schaats


HANS BAUER, juni 2009


Meer van deze stedelijke poëet vol humor en taalstaaltjes kunt u vinden in eerder op deze site en zustersite Tempel der Letteren voorgestelde gedichten, alsmede een portret van de Dichter Dezes. Deze link volgend wordt u, lezend in het artikel met een nieuwe link doorverwezen. Ook dan hoeft u, net als hier, alleen maar weer te klikken.
Dat klikken geldt ook op de andere bijdrage, die in de regels van deze website is verschenen.

woensdag 8 juli 2009

Een Groninger veelschrijver heden hier herdacht

Een grootvaderlijke ontmoeting
Drie of vier jaar zal ik geweest zijn — dat was in 1948 dan wel 1949 — toen ik tijdens een boodschap met mijn grootvader in het centrum van de Stad terzijde van de Martinikerk meemaakte dat deze bleef staan en met een brede lach een andere, opa-achtige figuur de hand toestak. Die ander was Kornelis ter Laan, geboren op 8 juli 1871, bijna elf jaar eerder als mijn grootvader, eveneens te Slochteren. Deze had thuis al wel eens over zijn oudere bekende gesproken, want als opa's onderwijzer in Sappemeer om de één of andere reden een dag(deel) geen les kon geven, kwam Kornelis ter Laan hem vervangen, die toen nog kwekeling was.
Van de conversatie der beide heren op leeftijd is mij helemaal niets bijgebleven. Wel herinner ik me dat de, net als opa van een witte snor voorziene, ex-burgemeester van Zaandam het prettig vond mijn grootvader weer eens te spreken. Hij had, ondanks het feit dat hij tegen de tachtig liep, de zaken nog altijd goed op een rij. Diverse van zijn min of meer omvangrijke werken — waaronder de Proeve van een Groninger Spraakkunst (1953), de Groninger Encyclopedie (I: 1954, II: 1955), twee delen over het Groninger Volksleven (I: 1959, II: 1961) en zijn Geschiedenis van Slochteren (1962) — moesten nog uitkomen.
Doch niet alleen onze Stad en Ommelanden hadden de belangstelling van de veelzijdige ontwikkelde sociaal-democraat, welke niet alleen het eerste 'rode raadslid' van Den Haag was geweest, maar ook de eerste 'rode burgemeester' van ons land (Zaandam 1914-1937). Die uiterst brede interessesfeer had eveneens zijn weerslag gevonden in boeken: Letterkundig Woordenboek voor Noord en Zuid (1941; vermeerderde herdruk 1952). Een Nederlandse Encyclopedie, een Aardrijkskundige Encyclopedie, een boek over Folklore van de Joden, en nog tal van andere publicaties, die meer laten zien over de geschiedenis van ons volk of specifieke, folkloristische elementen daarvan, zowel in verhalend proza, alsook in essayïstische vorm.

Voorname man met één juiste voornaam
Nog altijd bestaat er onenigheid over de voornaam van Ter Laan. De één beweert dat het toch echt Klaas was en niet Kornelis (Gronings: Knelis); misschien kunnen we de naam zoals die in de door de bovenmeester zelf geschreven Groninger Encyclopedie als juist aanhouden: Kornelis.
Overigens was het eerste grotere werk dat van Ter Laan werd gepubliceerd, een Bloemlezing in de Groninger Volkstaal, Laandjebloumen, die hij samen met G.W. Spitzen — die veel meer bekendheid geniet onder zijn pseudoniem Geert Teis — en G. Stel heeft samengesteld, en in 1924 is uitgegeven.
Kornelis ter Laan is op 6 maart 1963 te Utrecht overleden.
___________
Afbeeldingen
1. Kornelis ter Laan, op latere leeftijd.
2. Voorkant van het boek over de Groninger Spraakkunst.
3. Voorzijde van de band van Laandjebloumen uit 1924.