Belangstelling
Op vrijdag 19 augustus wordt alweer het laatste optreden in de reeks Lunchpauzeconcerten 2011 op het hoofdorgel van de Martinikerk in Stad gegeven, deze keer door Peter van der Zwaag. De opzet van de reeks is in 2011 weliswaar dezelfde gebleven als voorgaande jaren, maar dit jaar werd het eerste concert eerder gegeven in verband met het feit dat enkele vrijdagen er, in verband met andere evenementen, geen concert in de vroege middaguren kon worden gerealiseerd. Dat, gekoppeld aan het feit dat er in de media nauwelijks enige aandacht aan de reeks werd gegeven ─ dit in tegenstelling tot vroeger ─, leidde ertoe dat de kerk tijdens het eerste concert akelig leeg is gebleven. Allengs zijn er weer meer luisteraars gekomen. Twee weken geleden, tijdens het Peter de Grote Festival, signaleerde ik zo'n driehonderd bezoekers. Verleden week was de bezetting van de gereedstaande stoelen ook hoog: ruim boven de honderd mensen. Gewoonlijk komen er voor het laatste concert in de reeks de meeste bezoekers, als we even afzien van de belangstelling voor het concert tijdens genoemd festival.
 |
Charles de Wolff aan de speeltafel van het hoofdorgel in de Martinikerk te Groningen, in de zomer van 1987.
Toen speelde hij onder meer werk van György Ligeti. |
Eigentijdse werken
Het is, althans naar onze opvatting, een goede zaak dat organisten bij tijd en wijle ook trachten eigentijdse werken op dit orgel uit de sfeer der neo-barok voor te stellen. Dat dit niet altijd een even goed resultaat oplevert, mag een feit zijn en blijven, pogingen daartoe hoeven dientengevolge in ieder geval niet uit te blijven. Een kwart eeuw geleden speelde Charles de Wolff een stuk van György Ligeti (1923-2006) op dit Schnitger/Ahrend-orgel; het had een ruimtelijk effect dat aan het onwaarschijnlijke grensde: het leek wel quadrafonie. Helaas geldt dat niet per definitie, hetgeen werd bewezen door de leermeester van de organist van dit laatste concert: drie weken geleden waagde Theo Jellema zich aan Le banquet céleste uit 1928 van Olivier Messiaen, dat echter op dit instrument volstrekt niet tot zijn recht kwam, enige decennia geleden daarentegen
wel op een relatief klein instrument: het Marcussen-orgel in de Doopsgezinde kerk in Stad.
Geert Baan speelde verleden week Thema met variaties van Hendrik Andriessen (1892-1981), en hoewel veel van diens werk nogal Frans getint is, kwam deze compositie in de gekozen registratie uitstekend over.
Programma Het zal niet al te vaak gebeuren dat die zomerreeks wordt besloten zonder een compositie van Papa Bach, maar dit jaar is dat wel het geval. Zes stukken staan op het programma van Peter van der Zwaag (geboren 1986), die Nederlands Recht aan de Groninger Rijksuniversiteit studeert. Het gaat daarbij om zes componisten, die eeuwige roem hebben vergaard met hun werken voor de Koningin der Instrumenten. De oudste van hen is Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621), de 'jongste' heet Dietrich Buxtehude (1637-1707), die dit seizoen goed was vertegenwoordigd. Als men diens Praeludia goed vertolkt voorgezet krijgt, kan men begrijpen waarom Johann Sebastian Bach uit Zuid-Duitsland helemaal te voet naar Lübeck toog om die meester te kunnen horen.
Van Nicolaus Bruhns is ook zeer dikwijls een stuk voor orgel in de Groninger Martinikerk uitgevoerd, en dat geldt eveneens voor alle andere klavierkunstenaars die op het programma van 19 augustus voorkomen. Naast de drie bovengenoemden zijn dat Matthias Weckmann (1616-1674), Franz Tunder (1614-1667) en Samuel Scheidt (1587-1654).
