Boeiend seminar RuG over Engelands fin de siècle cultuur en de invloeden in Nederland en België

Het op deze site aangekondigde seminar, getiteld Lopende vuurtjes, georganiseerd door Anne van Buul van de Faculteit der Letteren binnen de Rijksuniversiteit van Groningen over Engelse cultuur tijdens het fin de siècle, alsmede de invloed ervan op, en de integratie in, de cultuur van de Lage Landen verliep in een harmonische sfeer, al waren, en bleven, er vragen, die tijdens de gevoerde discussies naar voren kwamen.
Dertig deelnemers, inclusief de sprekers, stonden op de lijst; twee van hen hadden verstek laten gaan. Ik heb dat seminarium bijgewoond voor u en al de uwen, voor mijn lezers op andere, eigen, algemeen-culturele websites, alsmede enkele die specifiek zijn gericht op dat fin de siècle. Op de site van Peter Hoffman, All art is quite useless van Rond1900.nl, heb ik een ruim verslag met enig commentaar geplaatst. Dat kunt u lezen door hier te klikken.

Presentatie Tsjechov-publicatie van Bote de Jong

Onlangs voltooide Stadjer Bote de Jong een boekje met vertaalde, korte teksten van Anton Tsjechov.
Die publicatie zou heden worden gepresenteerd in een café in de Folkingestraat in Stad, nadat de eerder geplande locatie voor enkele, langjarig geïnteresseerden in elke Groningse publicatie ─ onder hen Kees van der Hoeff ─ niet goed genoeg toegankelijk werd geacht. Toch wijkt men voor de presentatie van de inmiddels tweede druk van Tsjechovs Naar een karakteristiek van de volken toch weer uit naar die oorspronkelijke locatie, Huis de Beurs, één der oud-vertrouwde bruine horecagelegenheden van Groningen. De presentatie is nu voorzien voor zondag 30 oktober, tussen 19:00 uur en 22:00 uur, in het kader van een ruimere presentatie met tevens nieuwtjes en poëzie van de Groninger Luister Kring.

Tsjechov-vertaler, de
Groninger Bote de Jong.
Foto: Vaszlovszky.

Belangstelling
De eerste druk van genoemd boekje is inmiddels, voornamelijk door toedoen van de auteur zelf, uitverkocht. Hopelijk zijn, in de tweede druk ─ welke dezer dagen van de persen rolt ─ de kleine omissies, die we aan de auteur en aan de uitgever hebben gemeld, aangepast.
Een wat gedetailleerdere bespreking, met daarin tevens eventueel gewenste, nadere gegevens, is te vinden op de Nederlandse site All art is quite useless van Rond1900.nl, over de cultuur van het fin de siècle; gepubliceerd op 18 september.

Musica Antiqua Nova biedt de Van Swieten Society

Perikelen in ons cultuurleven
Voorafgaande aan het optreden van het Ensemble Fortuna in de Lutherse Kerk in Groningen, in de middag van een zomerse herfstzondag 25 september, refereerde één van de bestuursleden van Musica Antiqua Nova ─ die deze musici in de 2011-2012 seizoensprogrammering had opgenomen ─ aan de noodgedwongen doorgevoerde verhoging van de toegangsprijs. Om dat ietwat te compenseren, is besloten om met ingang van dit seizoen het programmaboekje gratis te verstrekken. Voor koffie of thee tijdens de pauze hoeft evenmin te worden betaald.

Fortepiano (kopie) van Bart van Oort (Van Swieten Society).

Van Swieten Sextet
Met enige bezorgdheid vermeldde de spreker dat er nog naar weinig aanmeldingen waren voor het eerstvolgende concert, op zaterdag 15 oktober aanstaande, 's middags, meldt het programmaboekje van deze zondagmiddag; het concert is echter, zoals gebruikelijk, om 20:15 uur. Dan zal een uit de Van Swieten Society gevormd sextet ─ fortepiano en strijkers ─ optreden. Zou het ook kunnen dat dit ontbreken van reserveringen voor dat bewuste concert te maken heeft met het feit dat dit niet chronologisch in het seizoensprogramma van 2011-2012 is opgenomen? Daarin staat als volgende groepering Fretwork op zondag 23 oktober, eveneens 's middags om 15:00 uur.
In het programmaboekje voor het concert van afgelopen zondag stond de presentatie van Van Swieten wel als eerstvolgende groep. Hopelijk helpt dat nog enigszins.
Als gevolg van het bijzonder mooie weer waren er krap vijftig bezoekers, die allen echter wel te horen hebben gekregen dat men op genoemde dag voor Van Swieten zeer welkom is, ook met extra mensen in het gezelschap.

Ensemble Fortuna zondagmiddag in Lutherse Kerk

Een muzikaal luilekkerland
Zes eeuwen geleden waren er, anders dan vandaag de dag het geval is, in Italië allerlei 'fondsen' beschikbaar ter stimulering van de kunst, en niet in de laatste plaats voor de muziek, de meest mysterieuze en daardoor tegelijkertijd de meest onbeschrijflijke aller kunsten, hoezeer scribenten van naam en faam dat soms ook proberen, en dat ook vooral moeten blijven doen.
Genoemd land was onderverdeeld in tal van vorstendommen en andere afgebakende gebieden die in handen waren van edelen of wat daarvoor moest doorgaan. En, ook en vooral in deze context, mogen we de moederkerk met haar overweldigende invloed op de maatschappij niet vergeten. Aan de ene kant werd die invloed uitgeoefend ten detrimente van de vrijheid van het individu, maar daar stond tegenover dat de macht en invloed werd aangewend ten faveure van de cultuur in het algemeen en de muziek in het bijzonder. Al die instituties beschikten over voldoende middelen, ja zelfs over geld in overvloed. Een, door rancune jegens cultuur handelende, staatssecretaris, gedreven door wensen en verlangens tot destructie ─ alsmede door de wil deze verlangens in daden om te zetten ─ kende men er niet. Het begrip financieel-economische crisis kwam in de woordenboeken niet voor, simpelweg als gevolg van het ontbreken daarvan in de dagelijkse praktijk: kortom, er heerste in die context een situatie om ─ ook zes eeuwen na dato ─ met intense afgunst naar om te zien.

Guillaume Dufay, links bij het orgel. Rechts zien we de
componist Gilles Binchois (ca. 1400-1460) met een harp.
De afbeelding is afkomstig uit een miniatuur van 1440
die zich bevindt in de Bibliothèque Nationale te Parijs.

Guillaume Dufay en Johannes Ciconia
Het zal niemand verbazen dat in andere streken van ─ het ook toen op geen enkel punt waarlijk verenigde ─ Europa, op interesse en meer dan dat kon rekenen; dat wil zeggen dat diverse, en niet in de laatste plaats Vlaamse, meesters ─ welke toen Nederlandse componisten heetten en waren ─ zich van de situatie wel eens persoonlijk op de hoogte wilden stellen van de onbegrensde mogelijkheden in de geografische laars van het Avondland.
Johannes Ciconia (1370-1412) [1] en Guillaume Dufay (1397-1474) zijn voor hun inspanningen dienaangaande rijkelijk beloond met alleen al eigen werken uit die tijd en die omgeving, welke niet ten onrechte als geniaal worden bestempeld.
Die twee musici zijn erin geslaagd een amalgaam te scheppen van uiteenlopende stijlen uit Vlaanderen, Frankrijk en hun eigen Vlaamse gebied. Daardoor werd muzikale innovatie gerealiseerd met een compositorische expressie, welke een uiting van geslaagde globalisering is gebleken, zij het dat het fenomeen zich binnen één werelddeel afspeelde.
Onder het motto Adieu ces bons vins stelt het Ensemble Fortuna ons een muzikale reis voor door het laat-middeleeuwse Europa. Alle stijlen en genres van die periode komen aan de orde, variërend van de toenmalige gevestigde koorscholen [2] van de Lage Landen tot in de door pracht en praal zich onderscheidende Italiaanse hoven en kerken in de fraaiste steden van dat land.

Ensemble Fortuna, hier nog met een heer als vielle-speler.

Musica Antiqua Nova heeft een optreden van Ensemble Fortuna georganiseerd voor de middag van zondag 25 september vanaf 15:00 uur, in de Lutherse kerk van Groningen. [3]
Het Ensemble Fortuna bestaat uit
Hilde van Ruymbeke ─ sopraan
Christopher Kale ─ tenor
Elly van Munster ─ plectrumluit
Cassandra Luckhardt ─ vielle
Jacqueline Dubach ─ consortfluiten; tevens artistieke leiding.

Vielle. Hedendaagse reproductie van het instrument zoals dat te
zien is op een schilderij van Hans Memling (ca. 1430/1440-1494).

[1] Johannes Ciconia was niet alleen componist maar eveneens een vooraanstaand muziektheoreticus.
[2] Vaak wordt het adjectief kathedrale toegevoegd aan dit begrip. Aangezien er in die tijd nog geen sprake was van een hervorming of Hervorming, mag men er altijd van uit gaan dat deze binnen de katholieke kerk en met name in kathedralen waren gevestigd.
[3] Musica Antiqua Nova hanteert gratis toelagang tot de concerten voor jongeren tot achttien jaar; een initiatief dat navolging verdient.

RuG-seminar: over de overdracht en integratie van Engelse cultuur in Nederland en België rond 1900

Anne van Buul is medewerkster van de Rijksuniversiteit Groningen, waar ze op donderdag 22 en vrijdag 23 september een interdisciplinair seminar over de transfer (overdracht) en de integratie van Engelse cultuur rond 1900 in Nederland en België organiseert.
Onderzoekers uit verschillende disciplines zullen gedurende die beide dagen een poging ondernemen om een zo divers en omvangrijk mogelijk beeld te krijgen van de invloed welke de diverse aspecten binnen de Engelse kunst van die periode op de Belgische en Nederlandse cultuur hebben gehad tijdens het fin de siècle.
De vraag die centraal staat gedurende dat tweedaagse seminar is: hoe hebben individuen en instanties ervoor gezorgd dat de uit Engeland overgewaaide, respectievelijk geïmporteerde innovaties qua cultuur zich rond 1900 in ijltempo hebben verspreid, waardoor de invloed zich op tal van deelgebieden der kunsten, en mede daardoor op de maatschappij als geheel, heeft kunnen manifesteren.
Iedere geïnteresseerde is welkom om aan het seminar deel te nemen, alsmede aan de lunch. Daartoe kan men een (elektronische) mededeling sturen aan Anne van Buul: a.c.van.buul@rug.nl
Alle overige informatie met betrekking tot deze gebeurtenis is te vinden op de website van de Rijksuniversiteit Groningen:
www.rug.nl/let/lopendevuurtjes

Charles Burney en organist Jacob Wilhelm Lustig

Charles Burney.

In het NTR-radioprogramma met de titel De Bedding, dat op zaterdag 3 september gedurende het laatste uur van de dag te beluisteren zal zijn via Radio 4, kunnen geïnteresseerden kennisnemen van Burney's lustige reizen ─ een hoorspel.
Daarbij gaat het om de hoorspel-bewerking van de vertaling in het Nederlands van de wereldvermaarde reisverslagen uit de achttiende eeuw van de Engelse doctor Charles Burney (1726-1814), gerealiseerd door de van oorsprong Duitse organist van de Martinikerk in Groningen gedurende de jaren 1728-1796, Jacob Wilhelm Lustig (1706-1796).
Eric van der Donk spreekt het personage Charles Burney; Jan van Eijndthoven is, in die context Jacon Wilhelm Lustig. De presentatie zal worden verzorgd door Jon Hille als verteller.
In mei 2008 werd in Groningen een Lustigdag gehouden. Meer daarover is te vinden in een artikel op deze site, gepubliceerd op 11 juli 2008.