maandag 26 april 2010

Bewoners knappen gezamenlijk de Trefkoel op

Meest kunstenaars
In de wijk De Paddepoel van onze vroede stad werd een kleine vier decennia geleden een wijkcentrum gerealiseerd dat de naam Trefkoel kreeg, daarmee verwijzend naar een kuil waarin de oude Germanen in vroeger tijden bijeenkwamen. Op de binnenplaats van het complex bevond zich ook daadwerkelijk een ruime vierkante kuil met houten randen waar mensen bijeen konden komen, en het liefst uit een wat ruimer gebied: naast De Paddepoel tevens uit de aangrenzende wijken Selwerd en Vinkhuizen. In het centrum waren twee kerken gevestigd: De Wingerd van de Nederlands Hervormde Gemeente en De Garf van de Gereformeerden. In de beide ruimten, die toen de beschikking hadden over een losstaand orgel, werden, naast de erediensten, ook diverse malen concerten gegeven. In de overige zalen — die alle de naam van een sterrenbeeld droegen — werden tal van activiteiten georganiseerd, variërend van lezingen, bruiloften en partijen, tot popconcerten, en fungeerde het gebouw tevens als ouderensociëteit, voorts was een gedeelte ingericht als jeugdsoos, die De Sonde heette. Tevens was er het wijkfiliaal van de Openbare Bibliotheek gevestigd. Jarenlang fungeerde de ruimte van het huidige Atelier Zonneschijn als onderkomen voor de Basiseenheid West voor de Stad Groningen van de Regiopolitie.


Vertrokken
In de nadagen van De Wingerd werd deze zaal gebruikt voor de oecumenische diensten van de hervormden samen met de katholieken. De beide kerkzalen liepen letterlijk leeg doordat deze elders werden ondergebracht, het wijkbureau van de regiopolitie vertrok naar Vinkhuizen; het filiaal van de OB ging samen met dat van Selwerd, en werd ondergebracht in de Vensterschool aan de Eikenlaan.

Voor het wijkgebouw Trefkoel bestonden toen al geruime tijd plannen voor sloop, waarna de ruimte zou worden gevuld met een groot filiaal van een befaamde kruideniers-keten uit het westen des lands. Voorts zou er semi-hoogbouw worden gerealiseerd. Door allerlei onvoorziene ontwikkelingen liep het allemaal anders en konden er tijdelijke bewoners in worden ondergebracht. Dezen hebben allen op enigerlei wijze een binding met één (of meer) vorm(en) van kunst.

Onzekerheid
De onzekerheid omtrent de bestemming van het perceel en de daaruit direct voortvloeiende twijfels omtrent de eventueel resterende verblijfsperiode(n) heeft er mede toe geleid dat er geruime tijd bijna niets aan het uiterlijk van het complex is gedaan. Dat was, in ieder geval voor een deel, tegen het zere been van sommige buurtbewoners. Nu echter duidelijk is geworden dat met de bouw van het voor die plek voorziene nieuwe niet meer in 2011 zal kunnen worden begonnen, hebben de bewoners besloten om gezamenlijk een opknapbeurt te realiseren. Die telt enkele onderdelen en fasen.
Verleden zaterdag werd er vooral geschilderd: wanden, deuren, lijsten, zuilen. Daar waren ruim tien bewoners in uitstekende weersomstandigheden druk mee in de weer. Het ligt in de bedoeling om op korte termijn ook de buitenverlichting te herstellen en daarnaast eveneens voor een deel nieuw glas te plaatsen. Als dat gereed is, kunnen de werkzaamheden worden voortgezet op diverse plekken aan de binnenzijde.

Zo werd er al gesproken over nieuwe overgordijnen voor alle ramen. Hoewel een eenheidsworst op zich niet direct een na te streven doel is, kan zoiets voor een complex als de Trefkoel zeer ten gunste van de uitstraling werken.
Ook wordt er door de huidige ingezetenen van Trefkoel nagedacht over eventueel te organiseren activiteiten waarbij buurtbewoners kunnen worden betrokken, hetzij actief, dan wel als bezoekers.


Beeldende kunsten en interieurs

Aan de voorzijde van het complex — dat is de kant van de Zonnelaan — zijn alle gebruikers/bewoners van het onderste gedeelte van het complex actief met enige vorm van kunst. Naast de galerie en het atelier van Salustiano Martha — onder meer in het voormalige godshuis De Garf — woont Gerry, een studente binnenhuisarchitectuur, met haar vriend Cees en hond Cookie in het iets verhoogde stuk dat onderdeel van de Openbare Bibliotheek heeft uitgemaakt. De benedenruimte daarnaast tot aan de onderdoorgang naar het binnenplein is in gebruik bij beeldend kunstenaar Wouter Nijland.
Salustiano Martha, zijn galerie en de cursussen die hij daar geeft, zijn op deze site reeds twee keer aan bod gekomen. Het is de bedoeling om andere bewoners/gebruikers van Trefkoel die kunstenaar zijn of er de voorkeur aan geven als kunstenmaker(s) te worden beschouwd, successievelijk op deze site voor te stellen, individueel of als logisch bij elkaar horenden.

(wordt binnenkort vervolgd)
____________

Afbeeldingen
1. Vijf van de bewoners zijn bij en in de omgeving van één der voormalige ingangen van de kerkzaal De Wingerd bezig met de, vooreerst uitwendige, opknapbeurt. Een bezoeker en hond Amber tonen daarvoor belangstelling. Rechts in de hoek is een grote plaat met het logo van Trefkoel zichtbaar, die tijdens de schilderbeurt even van een muur van het binnenplein moest worden verwijderd, maar daar opnieuw zal worden bevestigd.
2. Een van de stalen draagzuilen krijgt een dieprode kleur.
3. Het opdringerige geel van de zijwand in de onderdoorgang vanaf De Zonnelaan en de lange muur aan het binnenplein wordt vervangen door helder grijs.

Alle foto's zijn genomen door Wouter Nijland (tevens ©).

1 opmerking:

Derk Jaap Bessem zei

De beschrijving van de instellingen, die in de Trefkoel gevestigd waren en van de ""leegloopgeschiedenis"" zijn niet helemaal volledig.
Wanneet het om het sociaal-cultureel werk gaat, waren in de Trefkoel naast Buurtcentrum De Sonde ook nog het kantoor van de welzijnsinstelling WING, de societeit van de Ouderenwerkstichting SWOG (Het Stolpje) , een vestiging van het Algemeen Maatschappelijk Werk en van de Juridische Dienstverlening gevestigd.
Vooral tussen Sonde, WING, het Stolpje, het Maatschappelijk Werk en ook de Bibliotheek bestonden redelijk intensieve samenwerkingsverbanden. Vanwege die verbanden besloten Sonde, Bibliotheek, Stolpje en Algemeen MaatschappelijkWerk al in 1994 om bij een eventuele nieuwbouw voor het welzijnswerk in Paddepoel en Selwerd hoe dan ook in 1 gebouw gehuisvest te willen blijven.
Toen dan ook in 1996 het initiatief om een Vensterschoolcomplex te bouwen werd gelanceerd was het praktisch bij voorbaat duidelijk dat de Bibliotheek, Sonde, het Stolpje, WING en het maatschappelijk werk zich daar samen in zouden vestigen. De problemsatische werkwijze van de directie van de Trefkoel had gezamenlijke huisvesting in dat gebouw onmogelijk gemaakt. Een gezamnenlijke verhuizing naar de Vensterschool lag voor de hand en werd in het jaar 2000 uitgevoerd.

Derk Jaap Bessem.