Ofschoon de beide lange wanden en de smalle muren naast het grote venster aan de straatkant in de woonkamer van Titia Lodewegen zijn voorzien van flink wat eigen schilderijen, zonder verdere opsmuk, is ze er — door haar sensitiviteit met betrekking tot de juiste proporties — toch zeer goed in geslaagd de indruk van een galerie buiten de deur te houden. De eigentijdse aspecten van haar interieur zijn volkomen in balans met de door haar gepraktiseerde voorliefde voor een zeer hoogwaardige, in de best denkbare zin ouderwetse, leefbaarheid; en precies daarin schuilt een rustgevende atmosfeer van constructieve vooruitstrevendheid.
Aanstaande maandag verhuist zij het gros van die schilderijen — in totaal twaalf — naar de tentoonstellingsruimte van Zorgcentrum De Ebbingepoort aan de Noorderbinnensingel, en dat is op een steenworp afstand van haar woning. Tot donderdag 4 december heeft ze ruim de tijd om de serie van acht Zigeunerstukken, nog aangevuld met vier andere, kleinere werken, naar eigen inzicht een plek te geven. Veel hoofdbrekens zal haar dat niet kosten, aangezien de Zigeunerstukken een gesloten geheel vormen.
Het thema zigeuners
Het leven van zigeunervolken had Titia Lodewegen gevoelsmatig al geruime tijd geboeid, en daarom heeft ze in de jaren 1987-1993 een uitgebreide studie gemaakt van het bestaan van deze mensen, vooral van de groepen in de Oostbloklanden en in het Spaanse Andalusië. Ze bestudeerde veel literatuur en bekeek tal van films en tevens ander documentatiemateriaal. Dat leidde tot een aantal gedichten, waarvan ze voorbeelden tijdens de meest uiteenlopende manifestaties heeft voorgedragen, en jaren geleden heeft ze in de Openbare Bibliotheek van Groningen, samen met de pianiste Nynke Eekhof, een middag verzorgd, die veel waardering oogstte.
Hoewel ze nooit een penseel in handen had gehad, besloot ze in 2007 een schildercursus van 12 lessen te volgen. Na de vijfde les raakte ze op een zaterdagmiddag — bij het herlezen van haar eigen gedicht Zigeunermeisje, ontstaan op 10 juli 1987 — in een roes en voelde ze dat ze die tekst moest uitbeelden, hetgeen haar uitstekend is gelukt, zoals bovenin deze bijdrage te zien is.
Het thema bleef haar als het ware vervolgen en zo is er in een relatief korte periode een gesloten reeks van acht aquarellen ontstaan, alle op hetzelfde formaat: DIN A4 (ca. 21 x ca. 30 cm), doch omrand door een kader van twaalf centimeter zwart karton en vervolgens voorzien van een passende, neutrale omlijsting, die het belang van het centrale gebeuren daarin stilzwijgende nadruk verleent. Al die acht stukken hebben een hoogte van 93 centimter; deze zullen echter tijdens de expositie, in een aanmerkelijk hogere ruimte, nog weer heel anders lijken dan in haar woonkamer van meer gebruikelijke proporties.
Andere stukken
Over de vier andere stukken zullen we op deze of een verwante site nader berichten als de tentoonstelling in De Ebbingepoort eenmaal voor een ieder toegankelijk is. Dan ook zullen zonder twijfel meer verwijzingen volgen naar (delen van) haar gedichten — die inmiddels deels in twee bundels zijn uitgegeven, waarvan de eerste inmiddels is uitverkocht en niet zal worden herdrukt.
Inspirerende tekst
Het gedicht Zigeunermeisje, dat dit schilderen — twintig jaar na het ontstaan van de tekst — heeft geïnspireerd en meer dan dat, biedt de lezer een goede gelegenheid zich te verplaatsen in de gevoelswereld van Titia Lodewegen:
Zigeunermeisje
Aan de hemel schuilt een halve maan
't Gevaar van een gesprongen liefdessnaar
Houdt zij haar handen aan de heupen
Willoos door een ritme meegevoerd
Stampt uit louter doodsverlangen
In een nieuw akkoord.
De aarde trilde onder haar blote voeten
Haar rokken wapperen de golfjes aan
Kammen vielen als vleugels op de grond
Gitaren spelen om haar lichaamsgeur
Die eens bloeide in vertrapte wond.
Een marteling doorgloeit haar bruine ogen
Trekt diepe voren langs haar mond
Stemmen geven rauwe kreten
Opnieuw geboren uit dit tweegevecht
Gaf ze mannen haar klaagliederen door.
10 juli 1987
____________
Afbeeldingen
1. Zigeunermeisje, het eerste van acht aquarellen met het thema Zigeunerleven.
2. Nog een zigeunermeisje. In zeer klein formaat siert deze jongedame het visitekaartje van de kunstenares.
__________
Werk van Titia Lodewegen in Zorgcentrum De Ebbingepoort
Noorderbinnensingel 2, 9712 XA Groningen
Vanaf 4 december 2008 tot 31 maart 2009
zeven dagen per week toegankelijk
Officiële opening donderdag 4 december, 's ochtends om 10:30 uur.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten