De executie van Mozart door Stefan Vladar

Weh spricht: Vergeh! doch alle Lust will Ewigkeit — . . . . .

Vakbekwaam om zeep geholpen
Eigenlijk zou deze reactie op het tweede concert [1] van het Noord Nederlands Orkest in het kader van het Mozart Festival 2011 [2] in Groningen met één korte zin kunnen worden omschreven: Op de partituren stond Mozart.
Aangezien ik besef dat dit voor tal van lezers ─  en vooral voor hen die de uitvoering in kwestie niet hebben bijgewoond ─ te weinig is, vul ik die zin hier en nu toch nog maar met een paar woorden aan: Het werd een volmaakte executie.

Doodlopende moerasweg
Artistiek manager van het NNO, Marcel Mandos, stelt in zijn Voorwoord ─ dat is afgedrukt in het programmaboekje voor de drie concerten van zijn orkest in het kader van dat Festival ─ dat er door de uitvoeringen die Stefan Vladar zal geven, een weg gevonden zou kunnen worden om Mozart uit te voeren, welke ligt tussen die van het gebruikelijke, eigentijdse symfonieorkest aan de ene kant en een authentieke uitvoering anderzijds. Bij Stefan Vladar is helaas (bijna) alles vlees noch vis en in het gunstigste geval een semi-authentieke uitvoering, maar dan moet je als luisteraar toch uiterst welwillend zijn.
Mijn tegemoetkomende houding blijft in dit geval veilig achter slot en grendel nadat we tweemaal goed een half uur een conglomeraat van grofstoffelijke trillingen voorgezet hebben gekregen, welke met Mozart in het gunstigste geval niets meer van doen hebben dan in aanleg goede bedoelingen, en zulks is veel te weinig voor een dirigent die een professioneel orkest moet leiden ─ ach wat: een pianist die de ambitie heeft te dirigeren. Ambitie alleen is echter nimmer voldoende.
Die andere gastdirigent van het NNO heeft kennelijk een eigen goudschaaltje dat hem vergezelt, waardoor noch pianist, noch dirigent Stefan Vladar deze even kon lenen.

Tempi, frasering, articulatie
Marcel Mandos heeft het in genoemd Voorwoord terecht over frasering en articulatie. Die had  Stefan Vladar echter ergens onderweg tussen het punt van uitgang vol goede bedoelingen en zijn betreden van het podium verloren, en zoals het nu lijkt tot in eeuwigheid. Wat een hoop lawaai in de ouvertures en tevens in de orkestpartijen van de pianoconcerten, en wat een volkomen losgeslagen solist, die af en toe nog wat gebaren maakte naar de 33-39 instrumentalisten van het ensemble. 

Pianist en dirigent in Mozart-
pianoconcerten Stefan Vladar.

Twee minuten, vanaf de inzet van het tweede deel van het laatst gespeelde pianoconcert, leek het er op of pianist Vladar toch nog op zijn schreden van onbedaarlijke verwildering zou terugkeren, doch onze hoop werd al snel, Mozart achterna, het podium ingestampt.
Desniettenmin zijn er nog steeds orkestleden en NNO-bezoekers die hopen dat deze Stefan Vladar als opvolger van Michel Tabachnik zal worden gekozen. Hoe doof en blind kunnen muziekliefhebbers zijn?
Hoewel ik te netjes ben opgevoed om zoiets in het openbaar te doen, had dit concert van Stefan Vladar moeten worden bejegend met een luidkeels Foei!
Nog een geluk dat Mozart over de macht en de kracht der wederopstanding beschikt en daarmee onsterfelijk is en blijft.
__________
[1] Dirigent en solist: Stefan Vladar.
Op het programma: Ouverture Così fan tutte; Pianoconcert nr. 20; Ouverture Don Giovanni; Pianoconcert nr. 23.
Dinsdag 15 maart: De Oosterpoort, Groningen.
Woensdag 16 maart: Martinikerk, Sneek.
[2] Het Mozart Festival zal komend weekeinde worden besloten met het derde NNO-concert in deze reeks, eveneens onder leiding van Stefan Vladar, met daarin Mozarts Krönungsmesse en diens Requiem. Naast deze genoemde doet zowel het Noord Nederlands Concertkoor, alsook een keur van vocale solisten mee.
Vrijdag 18 maart in De Lawei in Drachten.
Zaterdag 19 maart in De Oosterpoort in Groningen.

NNO start concertseizoen met een Beethoven

Diverse composities van Ludwig van Beethoven  (1770-1827) trekken meestal flink wat belangstelling. Decennia geleden besloten diverse ensembles hun seizoen met een of meerdere Beethoven-concerten, die niet zelden uitverkocht waren. Dat is tegenwoordig geen automatisme meer.

Doch de reeks van drie concerten, die het Noord Nederlands Orkest eind deze week in de twee noordelijkste provincies presenteert— donderdag in Leeuwarden, vrijdag in Drachten en zaterdag in Groningen —, lijken goed tot zeer goed te scoren. Het orkest bericht dat het laatste van de drie manifestaties reeds is uitverkocht. Nu heeft dat meer dan één oorzaak, welke uit te diepen hier, in deze context, te ver zou voeren. Maar een volle zaal voor een klassiek concert is altijd een aanwinst, zolang er geen verkrachting van de werken, en daarmee van de componist in kwestie, aan de orde is, zoals dat bij intergalactisch bejubelde, navenant opgedirkte uitvoerenden — muziekmoordenaars, zeg maar — steevast het geval is. U kunt op vrijwel alle denkbare televisiezenders op dit ondermaanse steeds maar weer getuige zijn van deze weerzinwekkende wandaden, begaan door vooral Nederlanders.

Programma

Op het programma staan drie stukken van de Weense grootmeester, die de beide laatste eeuwen populair zijn gebleven: De ouverture Egmont in F-klein, opus 84 (1810), het Kaiserskonzert, d.w.z. het Concert voor piano en orkest nr. 5 in Es-groot, opus 73 (1808/09), en de Symfonie nr. 6 in F-groot, 'Pastorale', opus 68, ontstaan in de jaren 1803-1808. Dirigent en solist is Stefan Vladar, een regelmatig geziene, en meestal zeer gewaardeerde, gast bij het NNO.

Bezuinigingen
Kort voordat het symfonisch ensemble in Groningen zijn 150-jarig bestaan hoopt te vieren — op14 november 2012 is het exact honderdvijftig jaar geleden dat het gezelschap zich als symfonieorkest mocht kwalificeren — besloot weer eens een ander ensemble dat de claim voor de kwalificatie oudste orkest niet in Groningen hoorde, omdat het NNO nog relatief jong is; ditmaal was dat het Limburgs Symfonie Orkest.  Of er voldoende middelen beschikbaar komen om dat heuglijke feit in het Noorden op gepaste wijze te vieren — zoals dat, ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan, in 1987 gedurende een half jaar wel het geval is geweest —, staat op dit moment nog niet vast, en het zou best eens kunnen dat er van diverse zijden — bedrijfsleven en particulieren — moet worden meegedaan, aangezien de Haagse overheden slechte plannen met de cultuur in ons land hebben. Twintig tot vijfentwintig procent wil men bezuinigen, en dat de lasten weer ongelijk verdeeld zullen worden, ten nadele van 'de regio' mag voor ieder duidelijk zijn die de afkeer van de Hoge Heren en Hoge Hoeden in welk kabinet dan ook kent, zoals die van oudsher jegens alle cultuur bestaat die niet binnen de Randstad Holland wordt bedreven. Reeds begin dit jaar bereikten mij berichten dat men in 't Haagje alweer flink vooruitliep op wat er moest gaan komen, en dat m.b.t. het NNO een plan zou worden uitgewerkt dat in de praktijk zou betekenen dat die regio op dat punt decennia zou worden 'teruggesmeten': zo'n 63 formatieplaatsen, werd mij medegedeeld.

Wat er uit blijkt, is niet alleen de grove minachting voor degenen die ver weg zijn van het woelige 'centrum' des lands, opnieuw wordt ermee aangetoond dat men niets wenst te zien in een passende context.
Langzamerhand ga je toch enige sympathie ontwikkelen voor de opvattingen van hen die menen dat het beter is om de noordelijke provinciën maar van de rest van het land af te scheiden en een zelfstandige staat te vormen.

(wordt, ongetwijfeld, in deze kolom vervolgd)