Moderato Cantabile zaterdag in de Lutherse Kerk

Terwijl tal van muziekensembles, verspreid over onze regio, diverse optredens verzorgen, geeft het Groninger koor Moderato Cantabile op zaterdag 31 mei, 's avonds vanaf 20:15 uur in de Lutherse kerk te Groningen, hetzelfde concert dat verleden week reeds in Usquert werd gepresenteerd. Tijdens het concert van dit ensemble komen geen instrumentalisten voor — althans in de dagelijkse betekenis van het woord, aangezien niet elke muziekhistoricus het eens is met mijn stelling dat de menselijke stem het oudste muziekinstrument is — en presenteert het stemmenensemble in dit kader uitsluitend eigentijdse composities. Dat daarbij ook werk van de eigen dirigente — die evenals enkele andere componisten van deze avond, van Georgische afkomst is — wordt gezongen, is een boeiend gegeven, aangezien het in ieder geval laat zien, èn horen, dat Nana Tchikhinashvili op meer dan één traditioneel muzikaal terrein werkzaam is.

Groninger Mozart Ensemble — vrijdag en zaterdag met Beethovens Pastorale en Schumanns Requiem

Appingedam en Stad
De beide laatste dagen in de meimaand van 2008 geeft het Groninger Mozart Ensemble twee identieke concerten, het eerste vrijdag 30 mei in de Nicolaïkerk te Appingedam, het tweede op de zaterdag met de ultieme datum van mei dit jaar, in een bijna gelijknamige entourage: de Nicolaaskerk te Haren. Beide concerten beginnen om 20:15 uur.


Het Groninger Mozart Ensemble, dat alweer meer dan drie decennia bestaat, wordt muzikaal geleid door Marinus Verkuil; koordirigent is Christofoor Baljon. Voorts doen er vier vocale solisten mee en wel het gebruikelijke kwartet voor dergelijke gelegenheden: de sopraan Ellen Klopstra; Nicolette Dekker, alt; Henk Gunneman, tenor; en Matthijs Mesdag, bas.

Programma
Het programma bestaat deze keer uit twee composities, die beide zijn ontstaan in de eerste helft van de negentiende eeuwm en deze stammen van even zovele grootheden uit de Duitse muziekcultuur van anno toen, al zit er tussen de beide werken een tijdsspanne van ruim veertig jaar. De eerste compositie betreft een der meest geliefde symfonieën uit de orkestliteratuur: Beethovens Zesde, de Pastorale, die dit jaar exact twee eeuwen geleden werd gecompleteerd.
Na de pauze volgt het Requiem, opus 148, dat Robert Schumann in 1849 heeft afgerond. Hoewel Schumann meer werken met de titel Requiem heeft gecomponeerd, is daar toch slechts één bij dat de onderhavige bezetting — vier zangsolisten, koor en orkest — heeft.


Ludwig van Beethoven — Symfonie nr. 6 in F gr.t., opus 68 (Pastorale, 1807/08)
Instrumentatie: piccolo, 2 fluiten, 2 hobo's, 2 klarinetten, 2 fagotten, 2 hoorns, 2 trompetten, 2 trombones, pauken en strijkers.

Meer dan een halve eeuw hebben muziekestheten gestreden over de vraag of Ludwig van Beethovens Pastorale absolute muziek dan wel programmamuziek zou zijn. Een enkele stem ging nog verder dan de beide geopperde mogelijkheden en wees erop dat deze symfonie een toonschildering zou zij — een opvatting die aan het begin van de negentiende eeuw inderdaad opgeld deed met betrekking tot bepaalde muziekstukken.
Het is overigens Beethoven zelf geweest die in zijn schetsen voor de onderhavige symfonie een nog weer andere kwalificatie heeft gebruikt, namelijk Sinfonia caracteristica oder Erinnerungen an das Landleben. Pas in het Beethovenjaar 1970 is het de muziekpublicist E.F. Kirby geweest, die in een publicatie op deze 'soort' heeft gewezen. Weliswaar moet dan onderscheid worden gemaakt tussen het karaterstuk — dat slechts één deel kent — en het karakteristieke instrumentale stuk — waartoe de Pastorale kan worden gerekend. Het instrumentale stuk kent weliswaar meer delen, maar daar staat dan weer tegenover dat elk onderdeel een eigen 'onderwerp' heeft, dat zielsindrukken moet overdragen. Gezien die eisen kan Beethovens symfonie zonder meer in die laatste categorie worden geplaatst.

Geen toonschildering
De bestaande literatuur van Beethoven zelf maakt reeds duidelijk dat er in ieder geval geen sprake kan zijn van een toonschildering, aangezien hij zelf reeds in een brief van 15 juli 1817 reeds schrijft: "Die Beschreibung eines Bildes gehört zur Malerei . . . . . mein Gebiet erstreckt sich in andere Regionen, und man kann unser Reich nicht so leicht erreichen."
Uit andere brieven blijkt eveneens dat Beethoven een intense band met de natuur had, en tevens laten de kwalificaties van anderen dienaangaande niets aan duidelijkheid te wensen over. Zo vertelde de Engelse pianist Charles Neate (1784-1877) dat hij nimmer iemand had ontmoet die de natuur zo innig liefhad als Beethoven.
Anton Schindler (1795-1864, die Beethovens geheime secretaris zonder bezoldiging is geweest), was van oordeel dat men zich bij Beethoven iemand moest voorstellen in wie de nauur volledig was gepersonifieerd, en dat het op grond daarvan alleen Beethoven was geweest die de geest van de natuurzodanig in muziek had kunnen vatten dat er in de gehele literatuur geen ander muziekstuk bij de Pastorale ook maar in de schaduw zou kunnen staan. Desondanks is de Pastorale een symfonie waarin de componist toch de strenge logica van de thematiek, alsmede de wetmatigheden met betrekking tot de structuur van sonate en scherzo nauwgezet volgt.


Première in Wenen
De première van de Zesde Symfonie werd, tesamen met die van de Vijfde, onder leiding van de componist gegeven in het Theater an der Wien, op 22 decemer 1808. Het is in onze tijd nauwelijks meer voor te stellen dat er zulke 'overladen' programma's werden gepresenteerd, al was dat in die dagen heel gebruikelijk, en duurde zo'n concert van half zeven tot half elf in de avond. Naast de beide genoemde 'grotere' werken vermeldde het programma ook nog Beethovens Koorfantasie (voor piano, koor en orkest), het Pianoconcert in G, een solowerk voor piano — dat evenals dat concert door de componist zelf werd gespeeld — en nog andere stukken. Een week voor de gebeurtenis had de componist een advertentie in de Wiener Zeitung geplaatst, maar er zijn zeer weinig mensen op het concert verschenen. De Pastorale is — evenals de Vijfde Symfonie — opgedragen aan Fürst von Lobkowitz en Graaf Rasmowsky.

Nummering
Bij de première droeg de Pastorale nog het nummer 5 en de andere symfonie, opus 67, het nummer 6. In haar Beethoven-monografie wijst Hélène Nolthenius (1920-2000) erop dat dit eigenlijk heel logisch is geweest, omdat de huidige Zesde veel meer aansluit op de Vierde (opus 60) en haar voltooiing vindt in de Vijfde — hetgeen ze ondersteunt met de plaatsing in het kader van de kwintencirkel. Vanaf de Eroïca heeft Beethoven drie een symfonie als dominant van haar voorganger gemaakt. De Eroïca staat in Es, de Vierde in Bes, en daarom past de Zesde in F daar direct achter, gevolgd door de Vijfde in c.
Voor de concertbezoeker, alsmede voor de thuisluisteraar heeft zoiets vanzelfsprekend weinig met de gevoelswaarde te maken, en het is dan ook Beethoven zelf geweest, die over de Pastorale nog heeft opgemerkt: Man überlässt es dem Zuhörer sich selbst die Situationen auszufinden.


Robert Schumann: Requiem, opus 148 (1852)
Van de net geen twintig stukken, die Robert Schumann heeft gecomponeerd voor koor en orkest, zijn de meeste gebaseerd op eigentijdse Duitse dichters, waarvan de meesten ook nu nog wel enige bekendheid, tevens in ons land, hebben: Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832), Friedrich Rückert (1788-1866), Ludwig Uhland (1787-1862), Wilhelm Müller (1794-1827), Heinrich Heine (1797-1856), Friedrich Hebbel (1813-1863), Emanuel Geibel (1815-1884). Hoewel Goethe en Heine de bekendsten zijn gebleven, zijn de door Robert Schumann gekozen delen uit de poëtische productie van de andere land- en tijdgenoten niet minder geschikt geweest om te gebruiken als teksten voor zijn bewuste composities.
Het eerste van de koorwerken van Robert Schumann is een bijbels stuk: Psalm 150, geschreven in 1822. Het draagt geen opusnummer en is evenmin in druk verschenen. De laatste twee koorstukken hebben beide een liturgsich karakter en stammen uit 1852. De Mis opus 147 werd in 1853 voltooid en pas door de weduwe Clara Schumann-Wieck in 1862 gepubliceerd, het Requiem opus 148 werd nog in 1852 voltooid, en in 1864 uitgegeven, eveneens door Clara Schumann.
Hoewel Schumann het als een zeer grote wens heeft gekoesterd, is er uit zijn pen nimmer een Deutsches Requiem gevloeid. Zijn vriend en mededinger Johannes Brahms is later met die eer gaan strijken.
Op de website van het Groninger Mozartensemble zijn nog meer op- en aanmerkingen te vinden over Schumanns Requiem opus 148.
Nadere informatie over dit Groninger muziekensemble vindt u eveneens op die website.
____________
Afbeeldingen
1. Groninger Mozartensemble in de Der Aa-kerk.
2. Negentiende eeuws boekornament.
3. Ludwig van Beethoven.
4. Theater an der Wien te Wenen.
5. Beethoven dirigeert.
6. Boekornament boven nieuw hoofdstuk.
7. Robert Schumann, tekening van Jolien Eijkhout, Groningen, 2005. (Collectie Heinz Wallisch.)

Dwarse Boeken — Auteur(s) ontmoet(en) critici (2) — 28 mei: Evelien Tonkens en Tsjalling Swierstra

Meritocratisch ideaal?
Woensdag 28 mei, 's avonds tussen 20:00 uur en 22:00 uur, zal in de Wolters-Noordhoffzaal van de Openbare Bibliotheek in Groningen de tweede avond worden gerealiseerd in het kader van de door DwarsDiep georganiseerde korte, maar hopelijk krachtige, reeks Dwarse Boeken — Auteur ontmoet critici.
Twee weken geleden werd Rob Wijnberg in hetzelfde kader aan de tand gevoeld, aangevallen, maar ook deels ondersteund door twee hooggeleerde heren uit verschillende kampen van de intellectuele elite van onze Stad. Woensdagavond komen er opnieuw twee critici aan het woord, maar nu tegen twee auteurs die samen één boek hebben geschreven, dat recentelijk is verschenen: De beste de baas? — Prestatie, respect en solidariteit in een meritocratie.

De auteurs
Die auteurs zijn Evelien Tonkens en Tsjalling Swierstra. Deze laatste werd geboren in 1960; hij studeerde filosofie, zowel in Groningen alsook in Amsterdam; hij voert de wel heel bijzondere beroepsaanduiding techniekfilosoof, afgeleid van het vak dat hij aan de Universiteit van Twente doceert. Evelien Tonkens, geboren in 1961, is politica en in die hoedanigheid was ze voor Groen Links lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal in de periode 2002 tot 2005.
Ze nam halverwege dat jaar afscheid van de volksvertegenwoordiging omdat ze was benoemd tot bijzonder hoogleraar Actief Burgerschap aan de afdeling Sociologie en Antropologie van de Universiteit van Amsterdam. Voorts is zij actief als columniste van de Volkskrant. Evelien Tonkens studeerde indertijd politieke en sociaal-culturele wetenschappen aan dezelfde instelling als die waaraan ze thans aan de andere kant van de collegebanken actief is.

De critici
Tijdens deze ongetwijfeld weer boeiende en hopelijk veelkeurige uitwisseling van overtuigingen en andersoortige gedachten komen vanzelfsprekend eerst de beide auteurs aan het woord, die daarna door de beide critici zullen worden 'gemangeld'.
Dat zijn in dit geval, evenals bij Rob Wijnberg twee weken geleden, twee heren: de econoom Cees Sterks en de onderwijssocioloog Ger Tillekens. Als gespreksleider die avond zal optreden Hans Harbers, filosoof van de Rijksuniversiteit Groningen.
Ook deze, door DwarsDiep georganiseerde confrontatie, is vrij toegankelijk, maar, zo melden de diverse info's: vol is vol. Dus komt u vooral op tijd, voordat u met een folder het boekenbos in wordt gezonden, want dat zou zonde wezen.

Moderne Barbier van Sevilla van Gioaccino Rossini — donderdagavond 22 mei in de Stadsschouwburg

Komische verwikkelingen
Op donderdag 22 mei zal in de Stadsschouwburg van Groningen de nieuwe enscenering die Opera Zuid heeft gerealiseerd van Il Barbiere di Siviglia op de planken worden gebracht. De première werd jongstleden zaterdag gegeven in het Parktheater van Eindhoven. De voorstelling mocht zich verheugen in grote waardering van het publiek die avond, en de pers volgde op de voet, zo meldt Opera Zuid. Dinsdag 20 mei heeft het gezelschap Utrecht al aangedaan.
Er is sprake van een eigentijdse invulling van het gegeven, en dat zichtbaar aan de kleding van de erin optredende figuren. Ik heb begrepen dat de vaart er goed inzit, en dat kan dit opus van Giacchino Rossini (1792-1868) bepaald geen kwaad doen. Bijzonderheden over de voorstelling zullen we u melden op onze zustersite Tempel van het Muziektheater, op vrijdag 23 mei, nadat we de voorstelling in Groningen hebben gezien.

Namen, data, steden
Ondersteund door het Brabants Orkest onder leiding van Fabrice Bollon en het Zuidelijk Theaterkoor zingen twee vrouwelijks solisten en vijf heren met dezelfde intentie de diverse rollen in deze buffa, die door Opera Zuid nog negen keer zal worden gepresenteerd.
De namen van de solisten en alle andere medewerkenden, alsmede de verschillende data en plaatsen waar Il Barbiere tot en met 8 juli — op die datum wordt er in het Concertgebouw te Amsterdam een semi-scenische uitvoering gegeven in het kader van de Robeco Zomerconcerten— nog te zien zal zijn, kunt u hier vinden.
____________
Afbeeldingen
1. Scene uit De Barbier van Sevilla.
2. Poster van Opera Zuid voor deze tournee.

De Noordelijke Polyfonisten zingen zondagmiddag vanaf 15:00 uur in de Lutherse Kerk in Stad

Hier ziet u het projectkoor De Noordelijke Polyfonisten onder leiding van zijn vaste dirigent André Cats tijdens een eerder optreden, in de Nederlands Hervormde Kerk van het Drentse Diever, alwaar het op zaterdag 17 mei opnieuw zal optreden met een relatief omvangrijk programma, dat we in een enigszins lopend verhaal hebben gegoten en in een artikel hebben opgenomen in de kolommen van onze zustersite Tempel der Toonkunst, op woensdag 14 mei.
Het koor werd eind 1999 opgericht, en bestaat thans uit 36 zangers — die weliswaar niet altijd allen tegelijk optreden — waarmee de oorspronkelijke wens: een vocaal ensemble van 25-30 mensen, werd overtroffen en men thans ook in staat is om achtstemmige stukken in te studeren en uit te voeren, en dat biedt een breder scala dan gebruikelijk, aangezien juist die achtstemmige werken veel meer naar de achtergrond zijn verschoven, vooral door een gebrek aan het vereiste stemmenmateriaal. De Noordelijke Polyfonisten zingen niet alleen de rein polyfone composities uit de bewuste periode van de tot die sfeer behorende muziekmeesters der toenmalige Nederlanden, doch tevens koorwerken uit latere perioden, die qua stijl echter aan de polyfonie zijn verwant.
Het concert dat dit vocale gezelschap zondag 18 mei zal geven in de Lutherse Kerk te Groningen, gevestigd in de Haddingestraat, begint om drie uur in de middag.
________
De foto is genomen door Eppo Karsijns.

Dwarse Boeken — Auteur(s) ontmoet(en) critici (1) — Rob Wijnberg en de Vrijheid van Meningsuiting

Confrontatie
Op donderdag 15 mei heeft des avonds — in de Wolters-Noordhoffzaal van de Openbare Bibliotheek in Stad — de eerste van twee debatavonden onder het motto Dwarse Boeken plaats, waarin (een) auteur(s) word(t)(den) geconfronteerd met critici en een — althans, zo hopen de organisatoren — dito publiek. Donderdag 15 mei komt Rob Wijnberg (geb. 1982), filosoof, publicist en tegelijkertijd de jongste opinieredacteur van nrc next. Zijn thema is Vrijheid van Meningsuiting, een fenomeen dat de laatste jaren zeer nadrukkelijk onderwerp van gesprek in tal van geledingen van onze maatschappij is geweest, en dit tevens nog geruime tijd zal blijven. Figuren als Geert Wilders claimen dit recht zeer nadrukkelijk voor zichzelf, doch willen anderen hetzelfde recht ontzeggen. Een ander dubieus politiek fenomeen van de laatste tijd praat ook maar steeds over vrijheid, onder meer van meningsuiting, maar wil die voor andersdenkenden en zich anders uitenden — vooral als het tegen het toenmalige, uiterst wezenloze beleid van het politiek wezen in kwestie ging — laten verbieden. Zulks wekt niet alleen maar terechte irritatie, doch tevens associaties met de zwartst-bruine hakenkruistijden, alsook met de afschuwelijke rode hamer-en-sikkelperiode in de eerste helft (tot 1945), respectievelijk acht decennia (van 1917-1989), van de Europese historie der 20ste eeuw.
Rob Wijnberg is hiervoor uitgenodigd naar aanleiding van vooral zijn laatstverschenen boek, In dubio, dat het bewuste thema van diverse kanten belicht. Hij gaat donderdag in debat met enkele critici: Alfons Dölle (geb. 1947), hoogleraar Staatsrecht aan de Rijkuniversiteit Groningen, en Boudewijn de Bruin (geb. 1974), die als onderzoeker in de sfeer der ethiek en politieke theorie is verbonden aan de Faculteit der Wijsbegeerte van dezelfde academie.

Organisatie
Deze avonden worden georganiseerd door het Debatcentrum DwarsDiep, in samenwerking met de Openbare Bibliotheek te Groningen. Doel van deze instelling is wetenschappers, politici en anderen, die hun ideeën recentelijk hebben gepubliceerd en die daarmee (hebben) bijgedragen tot verder opiniëren van de lezende mens in onze samenleving, in confronterend contact te brengen met andersdenkenden en -voelenden en met een kritisch publiek.
De confrontatie begint om 20:00 uur, de toegang is gratis, met dien verstande dat men, ook hier, wordt aangeraden op tijd te komen, aangezien er een maximum aan het aantal plaatsen in de bewuste zaal is, en is die eenmaal vol, dan kan men zijn of haar mening aldaar gedurende het debat tussen het trio geleerde lieden niet meer ventileren.

Afbeeldingen
1. Rob Wijnberg, publicist. (Foto: Michel Linssen.)
2. Alfons Dölle, hoogleraar Staatsrecht te Groningen.
3. Boudewijn de Bruin, ethicus en filosoof, ook al te Groningen.
4. Voorplat van Rob Wijnbergs nieuwste boek: In dubio.

Vernieuwde cultuurgids Groningen en het platform Het Hogeland op de Kaart beide vrijdag ten doop

Vernieuwde uitgave
Op vrijdag 9 mei wordt 's middags in de woonboerderij De Inloop te Onderdam de vernieuwde editie gepresenteerd van Groningen, Gids voor cultuur, landschap en recreatie. Gedeputeerde Hans Gerritsen zal het eerste exemplaar van de inmiddels vernieuwde uitgave in ontvangst nemen. Gerritsen beheert onder meer de portefeuille voor cultuur, economische zaken en toerisme & recreatie van de provincie Groningen. Hij is een man die zich nadrukkelijk profileert voor het op de kaart zetten van tal van toeristisch interessante aspecten van, en nieuwe ontwikkelingen in, onze provincie. Daarmee hoopt hij niet alleen meer belangstelling van buitenaf te genereren, maar ziet hij even de eventuele mogelijkheden voor meer en nieuwe werkgelegenheid. Die hoop zal tevens in verband gebracht worden met het nieuwe platform Het Hogeland op de Kaart dat dan eveneens officieel zal worden gepresenteerd door diezelfde gedeputeerde.
De officiële bijeenkomst zal worden omlijst met onder meer muziek, en de organisatoren hebben ook reeds een speciale gast aangekondigd, die op zoek is naar een leuk arrangement.
Over de gids zelf, die wordt uitgegeven door Profiel Bedum, zult u later meer in deze kolommen kunnen lezen, als we eenmaal aan het boek hebben kunnen snuffelen, in alle denkbare vormen.

Brug naar Russische Romantiek op 3 mei met de allerlaatste voorstelling in Martinplaza Groningen

Laatste optreden dit voorjaar
Op zaterdag 3 mei geeft de theatergroep De Nieuwe Rusluie de laatste voorstelling in de reeks van dit jaar, die twee weken geleden van start is gegaan, en waarover u gedetailleerd kunt lezen op onze zustersite Tempel der Theaterkunsten. Aangezien dit een voorstelling is die ook en vooral kinderen zal aanspreken, is het aanvangstijdstip in Martiniplaza op 19:00 uur gesteld. Alle beschikbare informatie vooraf is te lezen in het artikel dat u kunt oproepen door de bovenstaande link aan te klikken.
Hoezeer sprookjes en diverse aanverwante verhalen, zoals sagen en legenden, in onze jachtige tijd toch blijven aanspreken, blijkt uit tal van uitingen die de laatste jaren qua aantal toch steeds groter worden. Niet alleen de enorme belangstelling die de expositie in het Groninger Museum heeft getrokken spreekt daar duidelijke taal, ook uitgaven in eigen land — van onder meer oudere verhalen met verhelderende commentaren waardoor één en ander binnen het kader van de tijd van ontstaan en ontwikkeling wordt geplaatst en een beter historisch inzicht wordt verschaft — vormen daarvoor eveneens een goede indicatie, zoals het verleden week verschenen boek over de Drentse reuzen Ellert en Brammert. En de beide Nederlandse reizende operagezelschappen hebben begin dit jaar binnen een korte periode een muziektheaterversie van een sprookje voor het voetlicht gebracht: het ene gezelschap presenteerde Sneeuwwitje, het andere Assepoester, in meer dan tien theaters verspreid over ons land.

Cadeau voor alle bezoekers
Een van de sponsoren van dit bijzondere project — Gasterra, dat zich op ruim honderd meter afstand van Martiniplaza bevindt — biedt, na de voorstelling in Groningen, alle gezinnen onder de aanwezigen van alle gezindten, een sprookjesboek aan met de originele Russische prenten èn nog een cd.

Noorderlingen ook op 1-2-3-4 mei te bezichtigen

Extra openingsdagen
Onder verwijzing naar onze bijdrage vooraf van zaterdag 12 april, op onze moedersite Cultuurtempel, over de thans lopende expositie in Galerie MooiMan in Stad, wijzen we hier en nu op de wijziging in het gebruikelijke programma van het instituut. Gewoonlijk is de galerie tijdens het eerste weekeinde van elke maand gesloten, maar in een bui van opperste welwillendheid hebben de beide eigenaren, Sandro Kortekaas en Jan van Stralen, besloten om niet alleen het weekeinde van 2 tot en met 4 mei de deuren te openen voor een iegelijk die kennis wil nemen van al datgene wat er te zien valt binnen de muren van hun eigenste expositieruimte, doch deze openstelling uit te breiden met de eerste meidag ─ als een Nieuwe Lente met een Nieuw Gezicht ─ voor al degenen, die op deze dag (nog) niet zijn opgestegen, doch met beide benen het Ondermaanse zijn blijven bevolken.
Zij verkeren dan ook in de gelukkige omstandigheid zich eventueel te laten innemen door Bacchus van René Kuipers, die daarin tevens een zelfportret heeft verwerkt. Dat de klassieke Bacchus ten tijde van Homeros en volgende Griekse woordkunstenaars niet zo'n open hemd heeft gedragen, geeft al aan dat de uitbeelding van de achterliggende gedachte 'van alle tijden' is of wordt geacht te zijn.

Druivenplukker(s)
Dat René Kuipers bereid is de eigen druiventros te delen met anderen, bleek tijdens de door hem verrichte openingshandeling op zondag 13 april. Hij meldde "de broek (dan maar) te zullen laten zakken", doch vanwege het ook nog dragen van een colbert en een dicht herenhemd zou dat minder erotisch (aantrekkelijk) zijn geweest dan de gezonde, aangenaam-narcistische uiting van zijn kunstenaarschap, zoals elke lezer via de hierbij afgebeelde-toch-wel-ondeugende Bacchus kan aanschouwen en daar het zijne/hare bij kan verzinnen. Derhalve beperkte deze artiest zich ten overstaan van de, toen even tot auditorium omgeschakelde, aanwezigen ─ Hond Amber en nog eens een 120 mens-gelijkenden ─ tot het consumeren van slechts één druif van een aangeboden tros. Komaan, de trossen los. . . . .
Wij impliceerden al eerder, elders en in deze kolommen, dat kunst vol met, al dan niet heel directe, symboliek kan zijn. Immers, het consumeren van een druif in de context van het afgebeelde zou tot flink wat interpretaties kunnen leiden. En dat bewijst weer dat ─ zelfs indien men niet al te zeer van blote mannen (in den vleze dan wel op canvas) houdt ─ deze kunst universeel-prikkelend is, doordat deze niet in eerste instantie een afspiegeling van de werkelijkheid hoeft in te houden, doch onze en uw werkelijkheid een spiegel wil voorhouden.
Doch zonder waarschuwing bent u nog niet van deze aanbeveling af: het kijken in die, aan u voorgehouden, spiegel kan in heel veel opzichten zo verrassend zijn dat u voorlopig ook nog niet van uzelf af bent.

De anderen
Op de tegelijkertijd tentoongestelde werken van die drie overige Noorderlingen komen we ook nog terug. Meer daarover kunt u vanaf morgen vinden op één van onze zustersites: Tempel der Beeldende Kunsten, bijvoorbeeld.
Wiebren Arema is eveneens nadrukkelijk aanwezig met in grillige penseelstreken uitgebeelde, volupteuze heren in voor hun lichamen ongetwijfeld aantrekkelijke temperaturen, aangezien zij slapend aan het strand of elders in behoorlijk ─ en jawel, ook nu, in onze inmiddels voortgeschreden beschaving, door grote legers fundamentalisten nog steeds beschouwd als zeer onbehoorlijk ─ ontklede toestand.
Inmiddels ex-Noorderling Wim Poort is eveneens van de partij en vooral met het veel waardering oogstende oblong-portret met Pablo Picasso als inspirerende achtergrond.
Jannes Koetsier daarentegen zet aan het denken met onder meer een 'ingepakt' hoofd van een voor de rest Naakte. Maar was het Naakt in de beeldende kunsten dan niet altijd al in de eerste plaats een representatie van symboliek en niet zo heel direct het Vege Lijf dat berooid, met lege handen, de wegen zoekt naar een eenzaam rijk?
____________
Afbeeldingen
1. René Kuipers: Bacchus.
2. Vrouwtjeshond Amber vol verwachting onderweg naar Galerie MooiMan.
3. Wiebren Arema: Strandscène.